Arama

Ömer Muhtar'ın idam edilişinin 86. Yılı

Libya'da işgalcilere karşı sergilediği direnişle tanınan Ömer Muhtar'ın 16 Eylül 1931'de işgalci İtalya güçleri tarafından idam edilişinin üzerinden 86 yıl geçti

Ömer Muhtar’ın idam edilişinin 86. Yılı
Yayınlanma Tarihi: 15.09.2017 00:00:00 Güncelleme Tarihi: 15.09.2017 16:39

Libya'nın dağlık bölgesi Cebel Ahdar'da 1860'larda dünyaya gelen Muhtar, eğitimini bölgede etkin Senusi Hareketi medreselerinde aldı. Senusi Hareketi içindeki eğitiminde başarı gösteren ve hareketin önde gelen isimlerinin dikkatini çeken Muhtar, 1899 yılında Çad'da Fransızların sömürge ve misyonerlik çalışmalarına karşı silahlı mücadele verdi.

İtalya, 1911'de Libya'nın işgalini başlatarak, Trablus ve Bingazi'ye saldırdı. İtalyan kuvvetleri bölgedeki Osmanlı güçlerinden teslim olmalarını talep etti ancak Osmanlı birlikleri bunu reddederek Libya yerel savunma birlikleriyle, iç kesimlere çekilip, İtalyanlara karşı mücadele etti.

Osmanlı birlikleri, Balkan Savaşı'nın patlak vermesiyle Anadolu'ya geri dönerken, İtalyanlar Trablusgarp vilayetine bağlı, Trablus, Fizan ve Sirenayka bölgelerini ele geçirdi.

Mesleği Kuran-ı Kerim ve İslami ilimler öğretmenliği olan Ömer Muhtar, coğrafyayı yakından tanıması ve stratejik savaş taktikleriyle İtalyanları büyük hezimetlere uğrattı. Savaşlardaki başarılarıyla "Çöl Aslanı" lakabını alan Muhtar, ilerlemiş yaşına rağmen İtalya'ya karşı 22 yıllık mücadelesi boyunca birçok işgal valisini mağlubiyetlerle ülkesine geri gönderdi.

Zamanın Libya lideri Muammer Kaddafi'nin bir zamanlar ülkesini işgal eden İtalya'ya yaptığı ziyarette göğsüne fotoğrafını astığı Libyalı direnişçi Ömer Muhtar'ın Atatürk'ten yardım istediği ortaya çıktı. Ancak Muhtar'ın yardım mektubu İtalyan komutanın eline geçtiği için Atatürk'e ulaşmamış. İtalyan işgali sırasında Kasur Zaviyesi imamı olan Ömer Muhtar 1931'de İtalyanlara esir düşerek idam edildi. 20 yıl aralıksız savaşan Libya kahramanı Ömer Muhtar'ın cesareti Trablusgarp savaşı yıllarında Osmanlı subaylarının dikkatini çekmişti. Ömer Muhtar Libya lideri Kaddafi'nin Roma ziyaretinde göğsüne taktığı fotoğrafta esir düştüğü İtalyanların arasında görülüyor. Fotoğrafın en sağında görülen kişi ise Çöl Aslanı lakabıyla anılan Ömer Muhtar'ın mektuplarına el koyan İtalyan komutan mareşal Rodolfo Graziani. Mustafa Kemal de 1911 yılında Osmanlı askeri olarak gittiği Libya'da İtalyanlara karşı Ömer Muhtar'ın aşireti Sunusilerle birlikte mücadele etmişti.

İtalya'da yönetim değişikliğinin ardından başa geçen faşist Lider Benito Mussolini, 1930 yılında bölgeye İtalyan valisi olarak General Radolfo Graziani'yi atadı.

Graziani'nin yönetimindeki İtalyan güçlerinin ulusal direnişçilere karşı askeri girişimlerinin başarısız olmasının ardından, 1931 yılında Mussolini'nin de onayıyla İtalya bölgede kanlı yeni bir taktiğe girişti.

Cebel Ahdar bölgesindeki yaklaşık 100 bin kişilik sivil yerel halk, sahil şeridindeki toplama kamplarına getirildi ve Mısır sınırı da kapatılarak, Libya direnişçilerinin destek hattı kesildi.

Muhtar'ın liderlik ettiği Senusi birlikleri mücadelesine devam etti ancak yerel halktan İtalyanlarla iş birliği yapanlar ve İtalya hava kuvvetlerinin saldırılarıyla, Muhtar, 11 Eylül 1931'de Slunta bölgesinde pusuya düşürüldü, yaralandı ve yakalandı.

İtalyan güçleri tarafından Slunta savaş esirleri kampında çıkarıldığı sözde mahkeme tarafından idama mahkum edilen Muhtar, 16 Eylül 1931'de idam edildi.

Muhtar'ın mücadele ettiği İtalyan Komutan Graziani de Ömer Muhtar ile tanışmasının ardından şunları söylemişti:

"Orta boylarda, iri yapılı, saçı, sakalı ve bıyıkları beyaz, Ömer, atik ve canlı bir zekaya sahipti, dini konularda bilgili, enerji dolu ve çetin bir karaktere sahipti. Özverili ve tavizsizdi. Senusi Hareketi'nin en önde gelen liderleri arasında yer almasına rağmen mütedeyyin ve fakir kalmıştı."

ÇÖL ASLANI BEYAZ PERDEDE

İtalyanlara karşı sergilediği direnişle Libya'da ulusal kahraman haline gelen Ömer Muhtar'ın mücadelesi Hollywood'un da dikkatini çekti. İslamiyetin doğuşu konulu "Çağrı" filmiyle tanınan Suriyeli yönetmen Mustafa Akkad, "Çöl Aslanı" (1981) filminde Ömer Muhtar'ın İtalyanlara karşı sergilediği mücadeleyi izleyicilerle buluşturdu.

2024 Fikriyat. Tüm hakları saklıdır.
BİZE ULAŞIN