İbnülemin Mahmud Kemal kimdir?
İbnülemin Mahmut Kemal, Osmanlı'dan Cumhuriyet'e geçişin en yakın tanığı olarak bilinir. İbnülemin Mahmut Kemal, Osmanlı Devleti'ne 33 yıl boyunca çeşitli görevlerde hizmet etmiş bir isim. Kuvvetli bir inanca, güçlü bir hafızaya ve geniş bir tarih bilgisine sahipti. Son dönem Osmanlı şairleri, müzisyenleri, sadrazamları ve hattatlarına dair kaleme aldığı eserleriyle bu kişilerin unutulmalarını önlemeye çalıştı.
🔸 Hazine-i Evrak 1927'de Başvekâlet Osmanlı Arşivi'ne devredilince Tasnif Heyeti lağvedildi, İbnülemin'in buradaki görevi de sona erdi.
🔸 Tasnif Heyeti'nin lağvedildiği 1927'de İbnülemin, kurucularından olduğu İslam Eserleri Müzesi'nin Müdürlüğü'ne tayin edildi. 1935'de emekli oluncaya kadar bu görevde kaldı.
🔸 İbnülemin Mahmud Kemal İnal, bu görevlerin yanı sıra Kütüphaneler Tasnif İşleri Müşavirliği ile İslam Ansiklopedisi Müşavirliklerinde de bulundu.
🔸 1939 sonunda Mısır Veliahdı Prens Mehmed Ali Tevfik'in daveti üzerine İstanbul'daki Türk ve İslâm Eserleri Müzesi'ne benzer bir kurumun düzenlenmesi ve sergilenecek eserlerin seçimi için Reîsülhattâtîn Kâmil Akdik ile birlikte Kahire'ye gitti. Bu görevi yerine getirerek 19 Şubat 1940'da İstanbul'a döndü.
🔸 Yaşamının son dönemlerinde Vefa'daki evi, muhafazakâr fikir adamları ve şairler için bir tür meclis niteliği kazandı; İbnülemin'in son devir Osmanlı erkân ve ricali hakkındaki olağanüstü geniş bilgisi ve kendine özgü fikirleri kendisinden genç kuşaklar tarafından da takdir edildi.
🔸 1930'da "Son Asır Türk Şairleri" adlı eserini yayınladı. Bu eserde son dönem Osmanlı entelijensiyası hakkında zengin gözlem ve anekdotlara yer verdi. 1940-1953 arasında son 37 Osmanlı sadrazamının ayrıntılı tercüme-i hallerini içeren 14 ciltlik "Osmanlı Devrinde Son Sadrazamlar" adlı eseri yayımlandı. Kullandığı Osmanlıca nedeniyle, eserlerinin etkisi ve yaygınlığı kısıtlandı.
🔸 1953 yılında, hayatı boyunca topladığı kitap, yazı ve levha koleksiyonunu ve 20 dosya kadar tutan vesikalarını İstanbul Üniversitesi'ne bağışladı.
🔸 Konağını ise İslami ilimlerde öğrenim görenleri barındıracak bir yurt olarak kendi adını taşıyan vakfa bağışladı. 1957'de İstanbul'da hayatını kaybeden İbnülemin Mahmud Kemal İnal, Merkezefendi Mezarlığı'na defnedildi.
(x)🔍 Arapça öğretimine katkı sağlayan Osmanlı alimi: Birgivi
🔸 Birinci Dünya Savaşı yıllarında kültür hayatımız için önemli pek çok çalışma içinde bulunarak, vakıflara ait sanat eserlerini koruma amacıyla 1914 yılında Süleymaniye Camii İmaret içinde Evkâf-ı İslâmiyye Müzesini kurdu.
🔸 Benzer bir kurumu Kahire'de de kurdu. Sanat faaliyetlerine oldukça önem veren İbnülemin, klasik sanatların canlanması için çalışmalar yaptı. Özellikle de hat sanatını yaşatma amacıyla Medresetü'l-Hattâtîn'in kurulması yönünde adım attı.
