İlk Müslime Kadı: Muhlise Bubi
Muhlise Bubi, Sovyet hükumetine; imanı, milliyetçiliğiyle karşı durmuş örnek bir kadın. Rusya'daki Müslüman-Türk kadınlarının en büyük savunucusu. Bütün kız çocuklarının okuyabilmesi için okullar açan, makaleler kaleme alan ve onları destekleyen hem öğretmenleri hem ablası. Aynı zamanda "İlk Müslime Kadı" olarak bilinen biri. İşte, sizler için Muhlise Bubi'nin faaliyetlerini ve hayatını anlattık.
◾ İslam aleminin önemli simalarından Muhlise Bubi. İdil-Ural bölgesinde dönemin en önde gelen eğitimci ailelerinden biri olan "Bubiev" ailesinin bir mensubu olarak 21 Şubat 1869 tarihinde Sarapul'a bağlı İj-Bubi köyünde dünyaya gelmiş.
◾ Molla ailesinin altıncı çocuğu olarak dünyaya gelen Muhlise, ilerleyen zamanda üç kardeşini kaybetmiş. Eğitime önem veren bir ailede büyümesi onun en büyük şansıdır.
◾ İlk eğitimini babası Abdülallam Mulla ile annesi Bedrülbenat Abıstay'dan almış. Mulla, Tatar Türkçesi'nde "molla ve imam" anlamına gelirken abıstay ise "öğretmen" manasındadır.
◾ Annesi de kendi babasından eğitim almış. Böylece nesiller boyu kendilerini, eğitime adayan bir aile olarak anılmışlar. Muhlise'nin ebeveynleri ilim ve bilim eğitimlerin yanı sıra Arapça, Türkçe ve Farsçaya hakimdir.
◾ Dört yaşında okumayı öğrenen Muhlise, annesinden Arapça ve Farsça öğrenmiş. Evlerinde bir kütüphanenin bulunması, onun hayatını şekillendiren en önemli etmen olmuş.
◾ Türk eserlerinden, Doğu klasiklerine kadar pek çok kitap okumuş ve okuduğu bu kitaplar onun yolunu aydınlatmasında fazlaca rol oynamıştır.
◾ Eğitimini ailesinin yanında tamamlayan Muhlise Bubi, ileride kadınların başta eğitim hakları olmak üzere pek çok hakkını savunacaktır. 1898 yılında ağabeylerinin kurdukları Kızlar Medresesi'nde müdürlük yapar.
◾ 1907 senesine gelindiğinde ise kendi imkanlarıyla Sarapul'da yalnızca kadınlara özel bir medrese açmış. Burası kadın öğretmenleri hazırlayan ilk okul olma özelliğini taşımakta.
◾ Muhlise Bubi, başta kendi kurduğu okul olmak üzere şehirde bulunan diğer medreselerdeki kız öğrencilerle yakından ilgilenmiş ve her türlü desteği sağlamış. Bunu bir öğrencisinin, onun adına yazdığı şu yazıdan anlıyoruz.
◾ "Gece gündüz bizimle ilgilendin, bizi iyi bir insan yaptın, anne babamızdan daha şefkatli davrandın, bize mutluluk verecek nasihatler verdin. Ne kadar minnettar olsam da biliyorum ki bize verdiklerinin onda birini bile geri veremem."
