Aksa Tufanı yeni bir intifadanın ayak sesleri olabilir mi?
İzzeddin el-Kassam Tugayları 7 Ekim'de karadan, denizden, havadan ve çok sayıda noktadan "Aksa Tufanı" adını verdikleri kapsamlı bir operasyon başlattı. Buna karşılık işgalci İsrail, Gazze'de katliama başladı. Yaşanan son gelişmelere bütüncül bir bakış açısıyla bakabilmek amacıyla HAMAS'ın nasıl kurulduğu, 7 Ekim'de gerçekleşen savaşın sebebini, siyasi-sosyal hayatta nelere yol açacağını Orta Doğu Uzmanı Zahide Tuba Kor ile konuştuk.
◾ Bu arada 2021 Ramazan'ında yine bir Yahudi bayramı sezonunda Kudüs'te yaşanan kanlı olaylarda HAMAS, İsrail'e roket yağdırarak bir anda denklemi değiştirmişti. İsrail'in Gazze'ye başlattığı saldırı 11 günde bitti. Ama HAMAS, o savaştan bu yana Cumartesi sabahı başlattığı saldırılar için hazırlık yapıyordu. Çünkü aşırı sağcı Yahudilerin Mescid-i Aksa'nın bir bölümünü sinagoga çevirme veya tamamen yıkıp MS 70'te yitirdikleri tapınaklarını yeniden inşa etme hedefinin ve çabalarının bilincindeydi.
◾ Kısaca yine Mescid-i Aksa'nın Yahudileştirilmesi girişimlerine karşı HAMAS devreye girdi. Bu arada Netanyahu'nun Kasım 2022'de kurduğu aşırı sağcı hükümet Yahudi yerleşimcilere çok fazla yüz veriyordu.
◾ Her gün Yahudi yerleşimciler Kudüs'te ve Batı Şeria'da Filistinlilere saldırıyor, hayatlarını kâbusa çeviriyor. Ev ev, arazi arazi, ağaç ağaç mücadele yürüyor. Yerleşimci terörü de HAMAS'ı cevap vermeye iten bir faktör. Ayrıca bu çıkışıyla HAMAS, ABD ve İsrail'in kurmakta olduğu yeni bölgesel düzene set çekmeye çalıştı. Malumunuz, İsrail Suudi Arabistan'la barışmak üzereydi.
◾ Netanyahu daha iki hafta evvel BM Genel Kurulu'ndaki konuşmasında nasıl Filistin'i saf dışı bırakıp Körfez ve Arap ülkeleriyle barışarak yeni bir bölgesel düzeni şekillendirdiklerini övünerek anlatmıştı. Körfez'den kara ve demir yollarıyla İsrail'e uzanan ve Süveyş Kanalı'nı bypass eden yeni ulaşım ve boru hatlarıyla doğu-batı ticaret rotalarını değiştirme hayali kuruyordu. HAMAS bütün denklemi 7 Ekim'de değiştirdi.
◾ Betül Sav: Aksa Tufanı'nı bugüne kadar gerçekleşen hak ihlalleri hazırladı. Bu saatten sonra İsrail dikkatli olacak mı yoksa bu süreç devam mı edecek?
◾ Orta Doğu Uzmanı Zahide Tuba Kor: İsrail, şu anda ABD'den de tam destek alarak çok-cepheli bir savaş hazırlığı yapıyor. HAMAS'ı bitirme hedefiyle Pazar günü Gazze'yi bombalamaya başladı. Birkaç gün içinde Amerikan silahları, uçakları ve donanması da Akdeniz'e gelecek. Netahyahu karşıtlarını da içine alan yeni bir geniş tabanlı hükümet kurulacak.
◾ İsrail'in planı, iç ve dış cepheyi güçlendirdikten sonra bölgesel bir savaş açmak ve yitirdiği itibarı ile caydırıcılığını şiddetli bir savaşla ve kan dökerek yeniden tesis etmek, bu sayede halkına yeniden özgüven kazandırmak. Geçmiş tecrübelere binaen, kısa vadede büyük bir yıkıma yol açsa da ve çok fazla kan dökse de hedeflerine ulaşabileceği kanaatinde değilim. Bu arada ben ilk defa bir çatışmanın gidişatını öngöremiyorum. Çünkü şimdiye kadar bildiğimiz çatışmanın kuralları tamamen değişti ve yeni kurallar ne olacak henüz bilmiyoruz.
◾ Betül Sav: Sizce bu olaylar yeni bir intifadanın ayak sesleri olabilir mi?
◾Orta Doğu Uzmanı Zahide Tuba Kor: Yeni bir intifada olabilir; ben çok daha fazlasını, çok-cepheli bölgesel bir savaşı bekleyenlerdenim. İsrail sadece Gazze'deki değil, Batı Şeria ve Lübnan'daki HAMAS'ı da Hizbullah'ı da hedef alma niyetinde. Hatta İran'a müzahir Suriye ve Irak'taki örgütleri de vurmaya kalkışabilir. Yani cepheyi genişletecek gibi görünüyor.
◾ Betül Sav: Mescid-i Aksa'nın akıbeti ne olacak? Fanatik Yahudiler neden sürekli mabede baskıda bulunuyor?
◾ Orta Doğu Uzmanı Zahide Tuba Kor: Benim bu süreçte iki korkum var. Birincisi, HAMAS'ın İsrail içinde yüzlerce Yahudi'yi öldürmesini veya esir almasını bahane ederek aşırı sağcı Yahudiler Batı Şeria, Kudüs ve İsrail içindeki Filistinli nüfusa etnik temizlik yapmaya kalkışabilir. Zaten uzunca bir süredir şiddet uygulayarak Filistinlileri tıpkı 1948 ve 1967'de olduğu gibi topraklarını terke zorlama planı yapıyorlardı. Bu arada İsrail tarihinin en aşırı sağcı hükümetinden destek ve güç alarak Yahudi yerleşimciler zaten bir yıldır hemen her gün Filistinlilere saldırıyorlar. Dolayısıyla bu savaşı bir etnik temizlik kampanyasına dönüştürüp yeni bir büyük mülteci dalgası oluşturmaya kalkışabilirler.
