Reşat Nuri Güntekin'in çocukluk aşkı: Tiyatro
Çalıkuşu romanıyla ünlenen bu sebeple romancı olarak tanıdığımız Reşat Nuri Güntekin, farklı türlerde de eserler verdi. Tiyatro, Reşat Nuri'nin hayatında önemli bir yer tutsa da romancı kimliğinin gölgesinde kaldı. Oysa usta yazar tiyatroyu çocukluğunun "aşkı" hatta "sıtma"sı olarak nitelendiriyordu. Reşat Nuri, bu sevdanın vermiş olduğu ilhamla da hem tiyatro eserleri, hem de tiyatro ile ilgili birçok makale kaleme aldı. İşte Reşat Nuri Güntekin'in tiyatro sevgisi, görüşleri ve eserlerine dair detaylar…
📌Bir dönem üniversite hocalığından vazgeçerek tiyatro yazarı olmaya heveslenen Reşat Nuri, tiyatroyu bir bütün olarak görür. Bu organik bütünlüğün içerisinde oyun yazarı, eleştirmen, oyuncu, seyirci, oyunun oynandığı bina yer alır.
📌Reşat Nuri'ye göre bunlardan biri dahi eksik olursa oyunun bütünlüğü bozulur, amacına ulaşamaz. Bu anlamda yazar tiyatroyu en zor alanlardan biri olarak sayıyordu.
📌Reşat Nuri'ye göre tiyatro hayatı temsil eder. Hayatı ifade eden en önemli vasıta hareket olduğu gibi tiyatronun da temel taşı harekettir. Yazara göre aktör ne kadar çok kendi diliyle konuşur ve ne kadar çok kendi iradesiyle hareket ederse oyundaki hayat ve hakikat hissi o kadar canlı olur.
📌Reşat Nuri, makalelerinde tiyatro ve ahlak arasındaki ilişkilere de değindi. Yazar bu konuyu açıklarken evvela sanatın özüne iniş yapar. Tiyatrodaki amaç yalnızca "menfaatsiz" bir sanat zevki mi vermek yoksa halkı iyi fiillere mi sevk etmek? İşte Reşat Nuri tiyatro ve ahlak ilişkisini bu düzlemde tartışmaya açar.
📌Sonuç olarak Reşat Nuri'ye göre tiyatroda hakikatten büyük oranda istifade edilebildiği için tiyatronun ahlaka doğrudan doğruya veya dolaylı olarak hizmet etmesinde herhangi bir problem yoktur.
📌Tiyatro türünü çok seven Reşat Nuri tiyatrolarında daha çok toplumun sıkıntılarını dile getirir.
📌Tiyatroları sahneleme tekniği açısından pek uygun değildir. Özellikle romandan tiyatroya aktardığı eserlerde bu durum daha belirgin bir şekilde karşımıza çıkar. Eserlerini uzun tiratlarla ağırlaştırmış ve sahnelenmesini zor bir hale getirmiştir.
📌Tiyatroyla ilgili fikirleriyle daha çok öne çıkan Reşat Nuri, bu fikirlerini eserlerine uygulama noktasında tam manasıyla başarılı olamamıştır.
Reşat Nuri'nin yirmi dokuzu telif, yirmi biri tercüme veya adapte olmak üzere tesbit edilebilen elli oyunu vardır. Telif oyunları şunlardır:
✅Gönül (İnhidam, telifi 1918, yayımlanmamış)
✅Bâbür Şah'ın Seccadesi (1919)
✅Hançer (İstanbul 1336)
✅Asker Dönüşü (temsil tarihi 1921)
✅Eski Rüya (İstanbul 1338)
✅Kırçiçeği (1923)
✅Ümidin Güneşi (İstanbul 1342/1924)
✅Gazeteci Düşmanı, Şemsiye Hırsızı
✅İhtiyar Serseri (üçü bir arada İstanbul 1342/1924)
✅Kızıl Şenlik (temsil tarihi 1925)
✅Taş Parçası (İstanbul 1926)
✅Bir Köy Hocası (İstanbul 1928)
✅Bir Kır Eğlencesi (İstanbul 1931)
✅Felâket Karşısında, Gözdağı, Eski Borç (üç temsil bir arada, İstanbul 1931)
✅Ümit Mektebinde (İstanbul 1931)
✅İstiklâl (Ankara 1933)
✅Vergi Hırsızı (İstanbul 1933)
✅Hülleci (İstanbul 1933)
✅Bir Yağmur Gecesi (Ankara 1943)
✅Yol Geçen Hanı (temsil tarihi 1944)
✅Ağlayan Kız (temsil tarihi 1946)
✅Bir Başka Gece (temsil tarihi 1956)
✅Eski Şarkı (İstanbul 1971)
✅Yaprak Dökümü (İstanbul 1971)
✅Tanrıdağı Ziyafeti (İstanbul 1971)
✅Balıkesir Muhasebecisi (İstanbul 1971)
✅Daktilo Makinası (radyo oyunu)
Tiyatro üzerine yazdığı yazılarının büyük bir kısmı Kemal Yavuz tarafından Reşat Nuri Güntekin'in Tiyatro ile İlgili Makaleleri adıyla bir araya getirilmiştir.
_____________________________________________
*** Fikriyat.com'un ürettiği özel içeriklere ulaşmak için tıklayınız: https://www.fikriyat.com/fikriyat-ozel
***Podcast kayıtlarıyla İslam'dan fıkha, edebiyata, tarihe dair bilgiler içeren programları dinleyebilir ve güncel olayların tarihte yer alan örnekleriyle, edebiyattan sanata dair birçok içeriği de takip edebilirsiniz: https://www.fikriyat.com/podcast
***Dijital medyanın tüm mecralarında yer alan Fikriyat.com sosyal medyada da aktif olarak faaliyet gösteriyor:
TWITTER: https://twitter.com/fikriyatcom
INSTAGRAM: https://www.instagram.com/fikriyat/
FACEBOOK: https://www.facebook.com/fikriyat/
PODCAST'LER: https://www.fikriyat.com/podcast
MOBİL UYGULAMASI https://play.google.com/store/apps/details?id=com.turkuvaz.fikriyat
Ayrıntılı bilgi: https://www.fikriyat.com/kultur-sanat/2020/07/10/dijital-medyaya-yeni-bir-soluk-getiren-mecralar-fikriyatcom-ve-vav-radyo
------------------------------------------------------------------------------
Bilgi: Sitemizde ve sosyal mecralarımızda bulunan içeriklerimizi kaynak göstermek şartıyla paylaşabilirsiniz.
