Buhari kimdir? Sahih-i Buhari’yi nasıl kaleme aldı?
Sahih-i Buhari, hadisleri kaynağı ile okumak ve İslam'ı hayat düsturu edinmek isteyen Müslümanların başvurduğu kaynaklardan biridir. İslam dünyasında Kur'an-ı Kerim'den sonra en güvenilir kaynak olarak görülen Sahih-i Buhari, tam 600 bin hadis-i şerif arasından seçilen hadislerden oluşur ve Buhari'nin 16 yıl süren emeğinin ürünüdür. Buhari, hadis ilmine henüz 10 yaşındayken başlamış; babasından kalan hadis kitapları ile ilmini genişletmiştir. Sahih-i Buhari'yi Buhara'da yazmaya başlamış; çalışmasına Mekke, Medine ve Basra'da devam etmiştir. Peki, Buhari kimdir? Sahih-i Buhari'yi nasıl kaleme aldı? 31 Ağustos 870'te Ramazan Bayramı gecesi vefat eden Buhari'yi rahmetle anıyoruz.
Buhari olarak tanınan Muhammed bin İsmail, 20 Temmuz 810'te bugün Özbekistan sınırları içinde bulunan Buhara'da doğdu. Dedesinin dedesi olan Berdizbeh Mecûsî idi.
Onun oğlu Mugire, Buhara Valisi Cu'feli Yemân vasıtasıyla Müslüman oldu. Buhârî bundan dolayı Cu'fî nisbesiyle de anılmıştır.
Dedesi İbrâhim hakkında fazla bilgi bulunmamakla beraber babası İsmail'in Mâlik bin Enes ve Abdullah bin Mübârek gibi âlimlerden hadis öğrenen bir kişi olduğu bilinir ve Buhari henüz çocukken vefat ettiği, hadise dair bazı kitaplarının oğluna intikal ettiği anlaşılır.
16 yaşına geldiği zaman İbnü'l-Mübârek ve Vekî' bin Cerrâh'ın kitaplarını tamamen ezberlemişti. Bu sırada annesi ve kardeşi Ahmed ile birlikte hacca gitti.
Hac sonrası onlar memleketlerine döndükleri halde Buhari Mekke'de kaldı ve Hallâd bin Yahyâ, Humeydî gibi âlimlerden hadis tahsil etti.
Daha sonra bu maksatla ilim merkezlerini dolaşmaya başladı. Bu merkezler alfabetik olarak şöyle sıralanabilir:
Bağdat'a sekiz defadan fazla gitti ve her seferinde Ahmed bin Hanbel ile görüşüp ondan faydalandı. Basra'ya dört veya beş defa gitti; orada Ebû Âsım en-Nebîl, Ensârî diye tanınan Basra kadısı Muhammed b. Abdullah ve Haccâc b. Minhâl gibi muhaddislerden istifade etti.
