İznik'in gönül sultanı: Eşrefoğlu Rumi
Anadolu'yu varlığı, şiirleri ve sohbetleri ile besleyen en büyük isimlerden olan Eşrefoğlu Rumi, İznik üzerinden bütün bir coğrafyaya ışık tutmuştu. Yunus Emre'nin hem yaşayış hem de şiirinin devamı olarak görebileceğimiz Rumi, ahlak ile bezeli eserleri ve hakikate uzanan kişiliğiyle Anadolu'nun gönül sultanlarından biri olarak kabul edilmişti.
◾ Babası Ahmed Eşref'e nispetle Eşrefoğlu Rumi olarak anılan Abdullah'ın tam ismi Abdullah Rûmî b. Seyyid Ahmed Eşref b. Seyyid Muhammed Süyûfî idi.
◾ 1470 yılında vefat eden Eşrefoğlu Rumi; sohbeti, şiirleri ve manevi terbiye metotları ile Anadolu coğrafyasını manen yoğuran ve şekillendiren en önemli zatlardan biri olarak kabul edilmişti.
◾ Aslen Mekkeli bir aileye mensup olan Eşrefoğlu Rumi'nin ataları Mısır'dan Hama'ya, Hama'dan Manisa'ya, nihayet İznik'e yerleşmiş ve her mekanda büyük önem atfedilmiş zatlardı.
◾ 1377 - 1470 yılları arasında Anadolu'da yaşayan Eşrefoğlu Rumi, küçük yaşlardan itibaren ailesinin etrafında geniş ve yoğun bir ilmi terbiye süreci geçirmişti.
◾ Mevlânâ Hocazâde ile Mevlânâ Tûsî isimli alimlerden büyük ölçüde faydalanan Eşrefoğlu Rumi'nin hayatına dair en önemli kaynak ise Abdullah Veliyyüddin Bursevî'nin kaleme aldığı Menâkıb-ı Eşrefzâde idi.
◾ Manevi terbiye için evvela Emir Sultan'a oradan da Hacı Bayrâm-ı Velî'ye iltica eden Eşrefoğlu Rumi, kısa sürede büyük bir alim olmanın yanında arif olarak da tanındı.
◾ Hacı Bayram-ı Veli'nin yanında on yıldan fazla bir süre manevi terbiye metotlarını uygulayan Eşrefoğlu Rumi, bir müddet sonra Hacı Bayram'ın kızı Hayrünnisâ Hanım ile evlenmişti.
◾ Hacı Bayram-ı Veli'nin yönlendirmesi ile İznik'e geri dönen Eşrefoğlu Rumi'nin sohbetleri ve şiirleri o kadar tesirli olmuştu ki kısa sürede etrafına geniş bir halka oluşmuştu.
◾ Yüz yaşına yakın bir hayat süren Eşrefoğlu Rumi, Yunus Emre'nin yolunu takip ederek insanları söz, şiir ve hal ile irşad etme metodunu benimsemişti.
◾ İznik'te oluşan manevi halka ufak Anadolu kasabasını büyük bir şöhret ve manevi bir mekana çevirmişti. Günümüzde İznik ile Eşrefoğlu isimleri beraber zikredilmekte.
