Kandillerde oruç tutulur mu?
Kandiller, Müslümanlar için kutsal sayılıp idrak edilen mübarek günlerdir. Bu zamanlarda insanlar dua, zikir, sadaka ve diğer nafile ibadetler ile durumlarını Yüce Allah'a (CC) arz ederek bağışlanma dilerler. Bu mübarek zamanlarda yapılan nafile ibadetlerden biri de oruç tutmaktır. Peki, kandillerde oruç tutulur mu? Nafile oruç nedir? Nafile oruca nasıl niyet edilir?
Kandil ne demektir?
◼ Müslümanlar tarafından mübarek sayılarak kutlanan gecelere kandil denir. Bu gecelere kandil denilmesinin arkasında Osmanlı Padişahı II. Selim döneminde (1566-1574) camilerin aydınlatılıp minarelerde kandiller yakılarak kutlanması yatar.
◼ Müslümanlar tarafından kandil olarak kutlanan vakitler Mevlid, Regaib, Mi'rac, Berat ve Kadir geceleridir. Bazan Arapça "leyl" (gece) kelimesi eklenerek leyle-i Kadr, leyle-i Berât ... şeklinde de kullanıldığı görülür.
◼ Kandil gecelerinin kutlanma zamanları kamerî takvime göre düzenlenmiştir. Buna göre;
➡ Mevlid Kandili Rebîülevvel ayının on ikinci, Regaib Receb ayının ilk cuma, Mi'rac aynı ayın yirmi yedinci, Berat Şaban ayının on beşinci, Kadir gecesi ise Ramazan ayının yirmi yedinci gecesi olarak kutlanır.
◼ Kandil günlerinde, müminler ellerinden geldiğince farz ibadetlerinin yanında nafile ibadetleriyle de Allah'a (CC) yaklaşmaya çabalarlar. Müslümanların kandil gecelerinde yaptıkları nafile ibadetlerden biri de oruç tutmaktır.
Oruç ne demektir?
◼ Oruç sözlükte "bir şeyden uzak durmak, bir şeye karşı kendini tutmak" manalarına gelen Arapça savmın (sıyâm) Farsça karşılığı olan rûze kelimesinin Türkçeleşmiş şeklidir. Savm ve sıyâm ile türevleri Kur'ân-ı Kerîm'de on üç yerde, hadislerde ise çok sayıda geçer.
◼ Oruç, tan yerinin ağarmasından güneşin batmasına kadar şer'an belirlenmiş ibadeti yerine getirmek niyetiyle yeme, içme ve cinsel ilişkiden uzak durmayı ifade eder.
◼ İmsak, "oruca başlama, orucun başlangıç anı" anlamlarında kullanılır. Vakti gelince orucu uygun bir şekilde açmaya, yani orucu sonlandırmaya iftar denir.
◼ Sözlükte "sabah olmadan önceki vakit, gecenin son üçte biri" anlamındaki seher kelimesiyle aynı kökten gelen sahur (sehûr, sühûr), dinî bir terim olarak oruç tutmaya hazırlık amacıyla fecrin doğmasından yani imsak vaktinden önce yenen yemeği ifade eder.
◼ Kandil gibi özel günlerde diğer nafile ibadetlerin yanında nafile oruç da tutulabilir. Kandil geceleri için tutulan nafile oruçların asıl zamanı, geceyi takip eden gün olmakla birlikte, daha önceki günle birlikte de oruç tutulabilir.
◼ Mesela cuma günü, perşembe günü akşam vaktinin girmesiyle başlar, cuma günü akşam vaktine kadar devam eder. Mesela "Receb ayının ilk cuma gecesi" dendiği zaman perşembeyi ilk cumaya bağlayan gece (akşam vaktinden sabah vaktine kadar olan süre) anlaşılır.
