Kandillerde oruç tutulur mu?
Kandiller, Müslümanlar için kutsal sayılıp idrak edilen mübarek günlerdir. Bu zamanlarda insanlar dua, zikir, sadaka ve diğer nafile ibadetler ile durumlarını Yüce Allah'a (CC) arz ederek bağışlanma dilerler. Bu mübarek zamanlarda yapılan nafile ibadetlerden biri de oruç tutmaktır. Peki, kandillerde oruç tutulur mu? Nafile oruç nedir? Nafile oruca nasıl niyet edilir?
◼ İmsak, "oruca başlama, orucun başlangıç anı" anlamlarında kullanılır. Vakti gelince orucu uygun bir şekilde açmaya, yani orucu sonlandırmaya iftar denir.
◼ Sözlükte "sabah olmadan önceki vakit, gecenin son üçte biri" anlamındaki seher kelimesiyle aynı kökten gelen sahur (sehûr, sühûr), dinî bir terim olarak oruç tutmaya hazırlık amacıyla fecrin doğmasından yani imsak vaktinden önce yenen yemeği ifade eder.
◼ Kandil gibi özel günlerde diğer nafile ibadetlerin yanında nafile oruç da tutulabilir. Kandil geceleri için tutulan nafile oruçların asıl zamanı, geceyi takip eden gün olmakla birlikte, daha önceki günle birlikte de oruç tutulabilir.
◼ Mesela cuma günü, perşembe günü akşam vaktinin girmesiyle başlar, cuma günü akşam vaktine kadar devam eder. Mesela "Receb ayının ilk cuma gecesi" dendiği zaman perşembeyi ilk cumaya bağlayan gece (akşam vaktinden sabah vaktine kadar olan süre) anlaşılır.
Nafile ibadet, nafile oruç ne demektir?
◼ Farz ve vâcip olan oruçların dışında tutulan oruçlar nafile oruç olarak isimlendirilir. Nafile ibadet, gereksiz anlamında olmamakla birlikte, farz ve vacip olanın dışında, kısaca gerekenin dışında yapılan ibadetler anlamına gelir.
◼ Nafile oruç, mübah olan tüm günlerde tutulabilir. Ancak bazı günlerde oruç tutmak daha faziletli görülerek bugünlerde oruç tutmak sünnet veya mendup kabul edilir.
◼ Peygamberimizin (SAV) sıklıkla oruç tuttuğu veya oruç tutulmasını tavsiye ettiği günler, kısaca oruç tutmanın mendup kabul edildiği belli başlı günler; Şevval orucu, Aşure orucu, her ay üç gün oruç, Pazartesi-Perşembe orucu, Zilhicce orucu, haram aylarda oruç ve Şâban orucudur.
◼ Peygamber Efendimizin (SAV) "Şaban'ın ortasında (Berat gecesi) ibadet ediniz, gündüz oruç tutunuz. Allah (CC), o gece güneşin batmasıyla dünya semasına (rahmeti ile) tecelli eder ve fecir doğana kadar,
'Yok mu benden af isteyen onu affedeyim, yok mu benden rızık isteyen ona rızık vereyim, yok mu bir musibete uğrayan ona afiyet vereyim, yok mu başka bir şey isteyen…' buyurur." demiştir.
(Tirmizî, Savm, 39; İbn Mâce, İkâmet'u-Salat, 191)
◼ Hz. Peygamber (SAV), Zilhicce'nin ilk dokuz günü, pazartesi, perşembe günleri, aşure ve arefe günü oruç tutar.
(Müslim, Sıyâm, 196, 197; İbn Mâce, Sıyâm, 41,42)
◼ Peygamberimiz (SAV), pazartesi orucunu soranlara; "Bugün benim doğduğum, peygamber olarak gönderildiğim ve Kur'an'ın bana vahyedildiği gündür." diye cevap verdiği hadis kaynaklarında belirtilir.
(Müslim, Sıyâm, 198)
◼ Bu ve benzeri rivayetlere dayanarak bazı İslam alimleri dini açıdan faziletli sayılan diğer gün ve gecelerin ibadetle ihyasının müstehap olduğu kaynaklarda belirtilir.
📌 Müstehap ne demektir?
Müstehap hoşlanılan, sevilen, hoşa giden, tercih edilen şey anlamındadır. Müstehap eylemlerin yapılması sevaptır, terkinde ise günah yoktur.
