Muharrem ayının önemi ve Hicri yılbaşı
İslam aleminin, özel gün ve geceleri belirleyen bir belirleyicisi var, Hicri takvim. Bu takvim, resmi olarak ilk kez Hz. Ömer (RA) döneminde hicretten 17 yıl sonra yürürlüğe konulmuş, devlet işleri ve resmi anlaşmalar gibi günlük hayatı ilgilendiren çok sayıda olay bu takvime göre düzenlenmiş. Hicri takvimin ilk ayı olan Muharrem ise Müslümanların Hicri yılbaşı olarak büyük bir heyecan ve coşku ile kutlanmakta. İşte, Hicri takvime ve Hicri yılbaşına dair merak ettiğiniz her şey...
🔸 İslam aleminin kendine has bir takvimi bulunuyor. Bahsi geçen, Hicri takvim. Peki bu takvim nasıl oluşturuldu?
🔸 Takvim; Hz. Ömer (RA) halifeliği döneminde hicretten 17 yıl sonra toplanan bir konsey tarafından, Hz. Ali'nin (RA) tavsiyesiyle gerçekleştiği sene, 1. yıl kabul edilerek oluşturulmaya başlanmış.
🔸 Hz. Muhammed'in (SAV) Mekke'den Medine'ye hicretinin başlangıcını temsil eden Hicri takvim; 12 kameri aydan meydana gelmekte. Bu takvimde; ayın dünya etrafında dolanımı esas alınır.
🔸 12 kameri ay; Muharrem, Safer, Rebî'ül-evvel, Rebî'ül-âhir, Cemâziyel evvel, Cemâziyel âhir, Receb, Şaban, Ramazan, Şevval, Zilkade, Zilhicce. 639 senesinde kullanılmaya başlanan Hicri takvimde 1 yıl 357-355 günden oluşuyor.
🔸 Kameri aylarının isimleri tesadüfen verilmemiştir. Hepsinin bir anlamı, karşıladığı özel bir manası bulunuyor. Muharrem, hicri aylardan ilki ve haram aylardan biridir. Safer ise boş kalmak, boşluk, sararmak gibi anlamları karşılar.
🔸 Rebî'ül-evvel, ilkbahar, bolluk bereket; Rebî'ül-âhir ise baharın sonu demek. Cemâziyel evvel, cumada soğuk ve kurak manasına gelirken; Cemâziyel âhir ise mazi, geçmiş manalarına gelir.
🔸 Hicri takvimde yer alan; Receb, Şaban, Ramazan, İslam alemi tarafından bu üç ay, maneviyatı falan olan aylar olarak bilinmekte. Receb, azametli, heybetli manasına gelirken Şaban ise aralık, fasıla manalarına gelir.
🔸 Ramazan ise Arapça "yanma ve kızarma" manalarına gelir. Bu mübarek ayda tutulan oruç, tövbe edenlerin günahlarını yakar yok eder. Üç ayların sonuncusudur.
🔸 Geriye; Şevval, Zilkade, Zilhicce ayları kalıyor. Şevval, Ramazan'dan sonra gelen ay anlamındadır. Bu isim genellikle; yenileme, tazelenme ile ilişkilendirilir. Zilkade, Cahiliye Devri Arapları tarafından hurmaların olgunlaşması ve mahsulün toplanması demek.
🔸 Son ay olarak ise Zilhicce, "hac sahibi veya hac ayı" olarak biliniyor. Zilkade, Zilhicce, Muharrem, Receb ayları İslam'da kutsal aylar veya dokunulmaz aylar arasında yer alır. Bu aylar, saldırganlığa tepki dışında savaşın yasak olduğu İslami takvimin aylarıdır.