"An"ın karesi: Sokak fotoğrafçılığı
Fotoğraf, sanatçının tek kareye, anlatmak istediği her şeyi sığdırması anlamı taşır. Hüznü, sevinci, sokaktaki insanları, etrafta dolaşırken gözden kaçırdığımız anları, geçip giden zamanı durdurup görmemizi sağlar. Sokak fotoğrafçılığı bu noktada insanı, yaşamı merkeze alır. Akıp giden zamanın içerisinde akışın bir anını deklanşöre basarak belgeler.
❔ Ozan Sağdıç kimdir
🔹 1934 yılında Balıkesir'de dünyaya gelen Ozan Sağdıç, lise eğitimini İstanbul Kabataş Lisesi'nde alır. Fotoğrafla tanışması ilk olarak lise son sınıfta gerçekleşir.
🔹 1956 senesinde Hayat Mecmuası'nda foto muhabiri olarak göreve başlayan Sağdıç, 1959'da Balıkesir'de insan manzaraları konulu bir açık hava sergisi açar. Aynı yıl Ara Güler ile İstanbul'da bir kitap sergisinin yanında edebiyatçı portreleri sergisini açar.
🔹 Fotoğraf dalında devlet sanatçısı seçilen Sağdıç'ın açmış olduğu sergilerin yayınlanan katologları ise şu şekildedir: Yaşadığım Ankara'dan Sayfalar, Röportaj Fotoğrafları, Geçen Yüzyıldan İnsan Manzaraları, Doku, Baki Kalan Bu Kubbede, Dünyanın Çocukları, Çocukların Dünyası, Menderes Irmağı Boyunca, En Büyük Dinleyici İsmet İnönü, Doğa'nın Şiiri Kapadokya...
🔷 Sağdıç, çalışmalarını Ankara'da sürdürmeye devam etmektedir.
"Fotoğrafta renk, algıda seçicilik sağlar"
◽ Fan Ho'nun siyah beyaz fotoğrafı üzerine konuşan Gür; "Siyah beyaz aslında temanın, çerçevenin içinde ne olduğunu size doğrudan söyler. Renkli bir fotoğrafta algılarınız, belirli renklere olan yatkınlığınız asıl mesajdan uzaklaşmanıza neden olabilir." sözleriyle renklerin tercihleri belirlemede önemli bir unsur olduğunun altını çizdi.
🔸 Bir fotoğraftan o dönemin sosyal, ekonomik koşullarını gözlemlemek mümkündür. Bu nedenle sokak fotoğrafları, çekildiği zamanın görsel belgesidir diyebiliriz.
"Bir fotoğraf, sadece fotoğraf değildir"
◽ 1950'li yıllarda fotoğraf çeken Fan Ho'nun çektiği karelerin kıymetine değinen Gür, "Çekilen bir fotoğraf, her zaman çekildiği dönemde çok önemli olmayabilir. Ama o yıllarda Hong Kong'ta sokağı, fotoğrafa değer bulan isim, 50-100 yıl sonra çok kıymetli oluyor. Çünkü kaynakların az olduğu dönemde sokağa çıkıp fotoğraf çekiyor. Çünkü o zamanda sokağın yaşantısını belgeliyor. O dönemin alışkanlıkları, giysileri, dükkanlar görülüyor. Bir fotoğraf aslında bir fotoğraftan öte bir şey." ifadelerini kullandı.
❔ Fan Ho kimdir
🔹 1931 yılında doğan Fan Ho, Çinli fotoğraf sanatçısıdır. İlk dönem sokak fotoğrafları ile meşhurdur. 1950-1960'lı yıllardaki Hong Kong sokaklarını çeker.
🔹 Aynı zamanda yönetmen ve oyuncu olan Fan Ho, Hong Kong ve Tayvan'da 20'den fazla film çeker.
🔹 1956 yılından itibaren çeşitli uluslararası yarışmalarda 280'den fazla ödül alan fotoğrafçı,1995'te Amerika Birleşik Devletleri'ne göç eder.
🔹 Fotoğrafları, San Francisco'daki Modern Sanat Müzesi'nde kalıcı olarak sergilenen Fan Ho 2016'da hayata veda eder.
"İnsanı merkeze alan bir kare"
◽ Fotoğrafın duygusunu anlatan Murat Aydın, "Çekenin hissettiği ve yansıtmak istediği bir şey mutlaka var. Zaten kendi hissettiğini fotoğrafı görene aktarabiliyorsa o fotoğraf etkili olmuştur. Duygu, burada yoğunlukla insanda. Tabii ki martılar ve arkadaki mimari unsurlar da etkili. Ama oradan insanı çekip alın, duygusu çok çok azalır." şeklinde konuştu.
❔ Sadık Üçok kimdir
🔹 1963′de Adapazarı'nda doğan Üçok, küçük yaşlardan itibaren resim ve karikatürle ilgilenir.
🔹 Fotoğrafçılığa başlaması 1985 yılına tekabul eden Üçok, profesyonel olarak ise 1992 yılında mesleğe başlar.
◽ Sadık Üçok'u anlatan Gür, "Sadık Üçok, 1980'lerden bu yana İstanbul sokaklarını çeker. O yüzden inanılmaz bir İstanbul arşivi vardır. Sürekli, her koşulda fotoğraf makinesini yanında taşır." diyerek fotoğrafçının tutkusunu dile getirdi.
🔹 2018 yılında Ralf J. Diemb ile birlikte İstanbul Fotoğraf Müzesi'nde "İki Gözüm İstanbul" isimli fotoğraf sergisi açan Üçok, kitap, dergi ve reklam sektörü için grafik tasarım ve illüstrasyonlar yapmaya devam ediyor. Ayrıca fotograf ve photoshop eğitmenliği veren Üçok, belgesel ve sokak fotografçılığı alanındaki çalışmalarını sürdürüyor.
