Haftasonu için psikoloji kitap önerileri
Haftasonu bir solukta okuyabileceğiniz psikoloji kitaplarını Fikriyat okuyucuları için derledik.
Prof. Dr. Nevzat Tarhan ve Uzman Dr. Serdar Nurmedov'dan çağımızın en mühim problemlerinden biri olan bağımlılık konusunda en yeni bilimsel gelişmeler ışığında hazırlanmış bir kitap.
Bağımlılığı "tedavisi olan bir beyin hastalığı" olarak niteleyen Tarhan, konuyu sebepleri, koruyucu faktörleri ve her geçen gün gelişen tedavi yöntemleriyle etraflı bir biçimde inceliyor. Nurmedov'un katkısıyla sadece alkol ve madde bağımlılığı değil, gerçek veya sanal her türden bağımlılığın gelişim seyri ve tedavi aşaması detaylı olarak ele alınıyor. Kitabın sonuna eklenen anket ve ölçekler okuyucunun "bağımlılık"la kendisi arasındaki mesafe konusunda içgörü kazanmasını sağlıyor.
Bugün neredeyse hepimizin hayatının bir parçası haline gelen bilgisayar oyunları ve sanal paylaşım sitelerinin yanı sıra, alışveriş ve istifleme çılgınlığı ve kumar bağımlılığı da kitabın esaslı uyarılarda bulunduğu konular arasında yer alıyor.
Sigmund Freud ruhun gizlerinin çözümlenmesini, önce kendini inceleyerek gerçekleştirdi. Modern psikoloji onun kuramlarıyla şekillendi.
İnsan ilişkilerinde buyurgandı. Duygusal sarsıntılar yaşadı. Bilime bakışındaki sınır tanımazlığın aksine, kadın-erkek ilişkilerine ve aile hayatına bakışı şaşırtıcı ölçüde muhafazakârdı. Dahiydi ve alabildiğine hırslıydı.
Tartışmalardan kurtulamayan bir dehanın, Louis Breger tarafından yazılan bu yaşamöyküsü, 19. yüzyıl Viyanası'nın Yahudi orta sınıfının hiç de kolay olmayan yaşamını da sergiliyor.
Doktor, psikiyatrist, bilim adamı, psikolog; Freud bunların tümüydü. Fakat o aynı zamanda bir filozoftu. 1896'da arkadaşına yazdığı mektupta şöyle diyordu:
"Genç iken en çok arzuladığım şey felsefe bilgisine sahip olmaktı; hiçbir şeyi bu kadar çok istememiştim. Şimdi bu hasretimi tıptan psikolojiye geçerek giderme yolundayım." Zaten XIX. yüzyıl bilim adamlarının felsefeye olan merakları sıradışı birşey değildi. Pekçoğu için bilim, felsefe demekti. Ancak o, birçoklarından farklı olarak felsefenin metafizikten değil, bilimden temellenmesi gerektiğine inanıyordu. Özlücesi; "bilim yoluyla bilgi"ye varılmasından yanaydı. Ne çare ki ondaki bu felsefî merak psikolojik çıkarımlarını da etkiledi ve bu durum onun daha ziyade bir psikoloji teoristi olarak anılmasına sebep oldu.
Yayınlandığı yıldan bu yana Avrupa ve Amerika'da onlarca baskı yapan bu kitap, Freudyen psikolojinin temel kavramlarını etraflıca ele alıyor; id, ego, süperego, psişik enerji, içgüdü, cathexis, anti-cathexis, bilinç, bilinçdışı, anksiete, savunma mekanizmaları, erojen bölgeler gibi konuların geniş bir açılımını veriyor okuyucuya. Bu yönüyle gerek psikoloji meraklıları gerekse uzmanlar için vazgeçilmez bir eser.
Bu derûnî hayalleri izlediğim yıllar, hayatımın en önemli dönemleriydi. Diğer her şey buradan yola çıktı. (...) Tüm hayatım, bilinçdışından patlak veren gizemli bir çağlayan gibi, bazen beni yıkabilecek kadar güçlü olan bu akıntıyı anlamaya çalışmakla geçti. (…) Sonrası sadece sınıflandırma, bilimsel değerlendirme ve hayata tatbik etme. (…)
-C.G. Jung-
C.G. Jung'un 1957 yılında, ölümünden beş sene önce dile getirdiği yukarıdaki satırlar, 1914 ile 1930 yılları arasında Kırmızı Kitap üzerinde çalıştığı yılları anlatır. İsmi, Jung'un takipçileri tarafından seksen yılı aşkın bir süredir bilinse de eser, 2009 yılında yayımlanana kadar okuyucunun istifadesine sunulamadı.
Kitabın yayımlanması, psikoloji dünyasında büyük yankı uyandırdı. Arketip, kolektif bilinçdışı, persona, anima, animus gibi kavramlardan oluşan temel kuramının nasıl ortaya çıktığını Jung'un kendi kaleminden okuma fırsatı doğdu. Jung'un bu deneyimi psikoterapiyi, hastalıkların tedavisinden ibaret olmaktan çıkarıp kişiliğin yüksek düzeyde gelişmesinin bir vasıtasına dönüştüren "bireyselleşme sürecini" bizzat nasıl yaşadığını anlatıyor.
Bu kitapta çok çeşitli dinî ve kültürel geleneklerden gelen ve alanında otorite kabul edilen şahsiyetler, manevî rehberlik konusundaki bilgi ve birikimlerini okuyucuyla paylaşıyorlar. Yazarların birçoğu hem psikolog hem de manevî rehberdir; böylece kitap geleneksel psikoloji ile maneviyatı bir noktada kesiştiren uygulamalara da ışık tutmaktadır.
İlk defa Carl Jung tarafından ortaya atılan benötesi kavramına dayanan benötesi psikolojisi; psikotik hallerden uyumsuz davranışlara ve ilhamatın zirvelerinden muhtelif manevî tecrubelere kadar uzanan bir denklem içerisinde, bütün bir insan olma tecrübesinin tetkikine adanmış bir alandır. Bu alan maneviyatı, insan tecrübesinin çok kuvvetli bir boyutu olarak tanır. Benötesi nokta-i nazarından bakacak olursak manevî rehberlik, ruhu gıdalandırır ki ruhu beslemek, kimsenin, yerine başka bir şey ikame edemeyeceği bir ihtiyaçtır.
Bütün dinlerde ve manevî geleneklerde var olan manevî rehberliğin kökleri, kadîm zamanlara uzanır. Bütün büyük din âlimleri aynı zamanda birer manevî rehberdir.
