İslam mimarisinde kuş motifi
İslam mimarisinde kuş motifi, bozkır topraklarında yaşayan Türklerle dini inanışları sebebiyle önemli eserlerle gelmiştir. Türk-İslam sanat anlayışında kuş figürü; saray, kale, medrese, mezar, türbe ve cami gibi yapıtlarda alçı, seramik, taş, çini ve ahşap üzerine işlenmiştir. Sizlere İslam mimarisindeki kuş motifini anlattık.
🔶Türk mimari süsleme sanatında kuş figürünü incelemeden, ilk olarak kuş sembolizmi yeri üzerinde durulmalıdır. Kuş tasvirlerinin çıkış noktasına bakıldığında Orta Asya geleneklerinde hayvan üslubu, totemizm; çıkmaktadır.
🔶 Bozkır hayvan kültü, Selçukluların göçebe ruhuna hitap ederken; Uygurlarda, Göktürklerde, Altaylarda yırtıcı kuşlar, adaleti simgelemektedir.
🔶 Kartal ise, mitolojide hükümdarlığı ifade etmektedir. Hatta Şamanizm ile ilişkilendirerek kuşların koruyuculuğuna inanılırdı. Orta Asya'da ki Türk toplulukları; Gök Tanrı inancı ile bağlı olarak, kuşu Tanrının temsilcisi olarak kabul etmişlerdir.
🔶 Türk toplumunda ise kuş figürü; iyilik, bereket, güç, kahramanlık sembolü olarak, Orta Asya Türklerinden günümüze ulaşan pek çok tasvirde uygulanmıştır.
🔶 Bozkır topraklarında yaşayan Türkler dini inanışları, yaşadıkları coğrafyanın etkisi ile önemli eserler sergilemişlerdir.
↪ Türk Sanatında kuş figürü saray, kale, medrese, mezar, türbe ve cami gibi yapıtlarda alçı, seramik, taş, çini ve ahşap üzerine işlenmiştir.
🔶Kuş, İslam mimarisinde en sık tasvir edilen figürlerden biridir. Devlet Kuşu, Simurg gibi kuşların haricinde tavus, güvercin, sülün, ördek, kaz ve leylek mimari tezyinatta karşılaşılan kuşlar arasında sayılır.
🔶 İslam mimarisine incelendiğinde yapıların girişlerinde simetrik kuşların konumlandığı görülür. Bu yapılardaki kuş motifleri, iç mimaride duvar bezemesi olarak yerini alır.
🔶 Devlet kuşu olarak da anılan Hüma Kuşu, İslam sanatında çift başlı kartla olarak isimlendirilir. Anadolu Selçuklu eserlerinde ve diğer beylik ve devletlerin eserlerine bakıldığında sırt sırta vermiş tek gövdeli ve yahut iki ayrı kuş ile temsil edilen söz konusu figürler bulunur.
➡ Bunlar kartal, doğan, şahin türlerine benziyor olsalar da genelde hep muhayyel bir kuştur.
