Arama
Orta Doğu'nun incisi Beyrut'un tarihsel değişimi
Bir zamanlar Orta Doğu'nun incisi olarak anılan Beyrut, uzun ve karmaşık bir tarihe sahip. Lübnan'ın başkenti olan şehir, zaman içinde birçok medeniyetin merkezi olmuş, kültürel ve ticari zenginlikleriyle dikkat çekmiştir. Beyrut'un tarihi, kuruluşundan bugüne dek geçen süreçte pek çok olayla şekillenmiştir. Gelin, Beyrut'un bu tarihi serüvenine yakından bakalım.
🔷 Beyrut'un tarihi, yaklaşık 5000 yıl öncesine, Fenikelilere kadar uzanır. Antik dönemde Berytus adıyla bilinen şehir, Fenikeliler tarafından kurulmuş ve önemli bir ticaret merkezi haline gelmiştir. Fenikeliler, denizcilik ve ticaret alanındaki yetenekleriyle tanınmış ve Beyrut da bu özelliklerin odak noktalarından biri olmuştur.
🔷 Lübnan'ın başkenti Beyrut, 2 milyonluk nüfusuyla Akdeniz'in en önemli metropollerinden biridir. Tarihi M.Ö. 2000'e kadar uzanan bu kadim şehir, 7 kez yıkılıp yeniden kurulmuş, her seferinde küllerinden doğarak varlığını sürdürmüştür.
🔷 M.Ö. 15. yüzyılda Byblos Krallığı'na bağlı bir prenslik haline gelen şehir, Büyük İskender'in fethiyle önemli bir liman kenti kimliğine bürünür. M.Ö. 300'lerde Roma İmparatorluğu'nun hakimiyetine giren Beyrut, Augustus döneminde görkemli binalar, tiyatrolar ve sağlam kulelerle donatılmış bir askerî koloniye dönüştürülür. Septimius Severus tarafından kurulan hukuk mektebi ise şehri eğitim alanında da öne çıkararak Roma hukukunun öğretildiği önemli bir merkez haline getirir.
🔷 M.S. 14 yılında İmparator Augustus'un yönetimi altında olan şehir, Roma hukuk okulu ile ünlendi. Bu okul, Roma İmparatorluğu'nun dört büyük hukuk okulundan biri olarak kabul edilirdi ve bu dönemde şehrin nüfusu ve önemi hızla arttı.
🔷 Beyrut, 1516 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun bir parçası haline geldi. Osmanlılar döneminde şehir, ticaret yollarının üzerinde bulunması ve limanının stratejik önemi nedeniyle gelişimini sürdürdü.
🔷 19. yüzyılın sonlarına doğru Beyrut, önemli bir ticaret ve eğitim merkezi olarak ön plana çıkmaya başladı. Avrupalıların Beyrut üzerindeki hain emelleri bu asırda ortaya çıktı.
🔷 16. yüzyılda Yavuz Sultan Selim'in Mısır Seferi ile Osmanlı topraklarına katılan Beyrut, Evliya Çelebi'nin seyahatnamesinde de canlı bir şekilde tasvir edilir.
🔷 Seyahatnameye göre 600 köy ve 8 nahiyeye sahip Beyrut'ta limanın iki burnunda birer kale ve şehir içinde 2600 ev bulunmaktadır. 17 medrese, 8 sıbyan mektebi, 4 hamam, 7 çeşme, 300 dükkân, 40 kahvehane ve 8 ticaret hanı şehirdeki canlılığı yansıtmaktadır.
🔷 I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı'dan kopan Beyrut, 1920'den 1943'e kadar Fransız mandası altında kalır. 1943'te Lübnan bağımsızlığını kazanınca başkent olan şehir, 1950'li ve 1960'lı yıllarda altın çağını yaşar. Bankalar, üniversiteler, turizm ve yatırımların merkezi haline gelen Beyrut, Orta Doğu'nun göz bebeği konumuna yükselir. Fakat bu parlak dönem 1970'lerde başlayan iç savaşla son bulur.
🔷 1975-1991 yılları arasında süren kanlı savaş, Beyrut'un ağır hasar görmesine ve 150 bin kişinin hayatını kaybetmesine neden olur. Savaşın sona ermesiyle birlikte şehir yeniden ayağa kalkmaya başladı ve Lübnan'ın bağımsızlığını kazanmasıyla birlikte, Beyrut başkent oldu ve Orta Doğu'nun Paris'i olarak anılmaya başlandı.
Şehirlerle özdeşleşen tarihi mekanlar: 5 şehir 5 tarihi eser