Sanatın İslam ile buluşması
Toplumlar, hayal gücü ve sezgileri sayesinde en basit ve temel malzemeleri kullanarak her dönem sanat icra etmişlerdir. İnsanlar, en esaslı ihtiyaç ve ayrıcalık olan sanat dallarını icra ederken de dini temel almışlardır. Sanatın oluşumunda en etkili unsurlardan biri şüphesiz inançtır. İslam sanatı da buradan esinlenerek birbirinden eşsiz eserler üretmiştir.
MİNYATÜR SANATI
🔸 İlk çağ medeniyetlerinden itibaren örneklerine rastlanan minyatür sanatı, genellikle kitaplardaki spesifik konuları açıklamak için sayfaların kenarlarına suluboya ve altın, gümüş yaldızla yapılan resimlerdir.
🔸 Minyatürler ışık-gölge oyunları sayesinde derinlik algısından arındırılmış iki boyutlu görsellerdir. Minyatür, özellikle Selçuklular, İlhanlılar ve Osmanlılar gibi Türk İslam Devletleri eserlerinde sıkça rastlanan bir alandır. Nakkaş Osman, Levni, Nakkaş Nigari, Matrakçı Nasuh Osmanlı döneminin en başarılı minyatür sanatçılarındandır.
TEZHİP
🔸 Sözlük anlamı "altınlamak" olan tezhip, altın manasındaki "zehep" kökünden gelir. Müslümanlar tarafından en çok kullanılan süsleme sanatıdır.
🔸 Bilhassa hat levhalarının ve kitapların kenarlarını süsleyen tezhibin ana malzemeleri boya ve altındır. Bitki figürleri başta olmak üzere birçok motif müzehhibin hayal gücü ile kağıda aktarılır.
🔸 Günümüzde hala ilgi duyulan ve birçok sanatçının yetiştiği tezhip alanının önde gelen isimleri arasında Şah Kulu, Kara Mermi ve Ali Üsküdari vardır.
Müzehhip ne demek?
Süsleme sanatçısı
MİMARİ
🔸 İlk dönemlerde çevre kültürlerden etkilenen İslam mimarisi zamanla olgunlaşır ve kendine has bir üslup kazanır. Camiler, medreseler, saraylar ve şehirlerdeki yapılarda net bir şekilde görünen İslam mimarisi, kendine özgü tasarımları ile dikkat çeker.
🔸 İslamiyet'in ilk dönemlerinde yeryüzünü mescit olarak kullanan Müslümanlar, zamanla bir arada ibadet edebilmek için camiler inşa ederler. İslam medeniyetinin yükselmesi ile şehirler, camiler etrafına kurulmaya başlar. Böylece cami merkezli şehircilik anlayışı gelişir.
İSLAM MİMARİSİNİN GÖZ BEBEĞİ MİMAR SİNAN
🔸 İslam mimarisini, eserleriyle gösteren en önemli isimlerden biri hiç şüphesiz ki Mimar Sinan'dır. Büyük usta, Kanuni Sultan Süleyman, II. Selim ve III. Murad dönemlerinde Osmanlı'nın baş mimarıdır. Görevini ifa ettiği 49 yıllık sürede Osmanlı mimarisini ileriye taşıdığı gibi yaptığı eserler günümüzde dahi mimari anlamda örnek teşkil eder.
🔸 Sinan'ın gelişimini en popüler üç eserinden takip etmek mümkündür. Bunlar sırası ile Şehzadebaşı Camii, daha sonra kalfalık eserim olarak adlandırdığı Süleymaniye Camii ve ustalık eseri sayılan Edirne Selimiye Camii'dir.
