Türk dünyasının mirası: Altın Elbiseli Adam
Türk dünyasının ortak mirası, Kazakistan'da 1969 yılında ortaya çıktı. Bu kültürel miras, Altın Elbiseli Adam'ın ta kendisi. Kazakistan'da yaşanan bir sel felaketi sonucu "Esik Kurganı" adı verilen bu tarihi mezar, İskitlerin varlığına ışık tuttu. O günden itibaren İskitler üzerine yapılan çalışmalar "İskitoloji" isminde özel bir uzmanlaşma alanının ortaya çıkarmış. İşte, Türklerin ortak değeri Altın Elbiseli Adam'a dair tüm detayları sizler için anlattık.
◾ Türkler tarih sahnesine MÖ 3000'lerde çıkmıştır. Asya Hunları, Göktürkler, Uygurlar zamanla dünyanın pek çok yerinde kendi yurtlarını kurmuşlar.
◾ Buralarda kendilerine has gelenek görenekler üretmişler, farklı damak zevklerine hitap eden yemekler yapmışlar, giyim kuşamlarına yaşadıkları bölgeye göre şekillendirmişler.
Ötüken nerede?
Ötüken, günümüzde Moğolistan sınırları içerisinde yer alan Orhun Nehri yakınlarında bulunuyorr. Ormanlarla çevrili olan bu yer, Ötüken Dağı tarafından adeta koruma altına alınmış gibidir. Burası, Türk tarihinin bilinen dönemlerinden beri sadece bir şehir değil bir merkezdir. Aynı zamanda manevi bir konumu da ifade eder. Bu bölge, Orhun Irmağı'nın aktığı topraklar olarak da kayıtlara geçer. Orhun Yazıtlarının dikildiği, ilk Türk devletinin kurulduğu ve Hunlardan itibaren yurt olarak da kabul edilen bir coğrafi sınırdır.
◾ İşte, buna en güzel örnek de Kazakistan'da bulunan Saka Türkleri dönemine kadar uzanan miras, Altın Elbiseli Adam. Kültürümüzün en önemli parçalarından biri olan bu eser, 1969-1970 yılları arasında Esik Kurganı'nda bulunmuştur.
◾ Altın Elbiseli Adam; Alma-Ata kentinin 50 kilometre uzağındaki Issık Kasabası'ndaki kazı çalışmalarında, Kazak Arkeolog Profesör Kemal Akişoğlu tarafından ortaya çıkarılmış.
◾ Türklerin ortak mirası olan eser, bulunduğu bölgede "zarar görmemiş bir şekilde" bulunmuş Bu bakıma da ekstra bir önem arz etmekte.
◾ Araştırmacılar, Altın Elbiseli Adam'ın bulunduğu mezar odasının, dışarıda hazırlanıp sonrasında çukura indirildiğini tespit etmiş. Elbette bu nadide eserin zarar görmemesinin nedeni bir mezar odasında yer alması.
◾ Altın Elbiseli Adam, Türk dünyasında yapılmış en önemli kazı çalışmalarından biri olarak tarihe geçmiş. İşte, yukarıda gördüğünüz bu zırh, Kazakistan bozkırlarında MÖ 8. yüzyıl ile MS 3. yüzyıl arasında hüküm süren Saka Türklerine ait.
◾ Diğer bir ismi İskitler olan Sakalar, "Bozkırın Kuyumcuları" olarak tanınıyor. Bu da, neden "Altın Elbiseli Adam" adının verildiğini açıklar nitelikte.
◾ Altın Elbiseli Adam'ın bulunduğu mezarın içindeki eşyalardan ötürü, bu kurganın "yönetici sınıfından bir Türk'e" ait olduğu düşünülüyor. Zırhın tamamen altından olması dışında daha dikkat çekici detaylar da mevcut.
◾ Öncelikle konik formundaki başlıkta, dağ keçisi, koç, geyik ve grifon at kabartmaları fark ediliyor. At figürü, diğer hayvanlara göre daha büyük işlenmiş. Bunun nedeni elbette, Türklerin hayatında atın öneminden kaynaklıdır.
Kurgan ne demek?
Eski Türkçe de kurgan, mezar anlamına geliyor.
