Anlamsız ve uzun yaşama hastalığı

Yayınlanma Tarihi: 23.06.2025 10:18 Güncelleme Tarihi: 23.06.2025 11:19

Asırlar boyunca değişen yaşamak, kişinin sürdüğü hayata dair katkılar sunması olarak da özetlenebilir. Son yüzyılda yaşamdan ziyade kişinin öne çıkarıldığı hayat tecrübeleri insanlığa mutluluk yerine acı veriyor. Biz mefhumundan bencilliğe itilen insanlık her şeyin en iyisi, en güzeline sahip olmayı yaşama tecrübesinde öne geçmek olarak algılıyor. Halbuki üstünlük güzel ve iyi olanlarda değil, Allah Teala'nın bizlere bildirdiği gibi ancak takvada: "Allah katında en değerli olanınız O'na itaatsizlikten en fazla sakınanınızdır." Psikoterapist Gökhan Ergür, İnsaniyet Namına'da "Anlamsız ve uzun yaşama hastalığı"nı anlattı.

1/10

Soru: Yaşamak bizim neyimiz olur?

Gökhan Ergür:

Yaşamanın anlamı üzerine düşünmenin, bu dünyada düşen en büyük vazife olduğunu ilk olarak Albert Camus'nün Sisifos Söyleni'nde fark etmiştim ve bu fark ediş o dönemde ruhsal ve fiziksel olarak ayakta kalmama imkân sağlamıştı. Yunan mitolojisinde anlatılan bir hikâyeye göre Olimpos tanrıları, Korintos kralı Sisifos'u cezalandırmaya karar verirler. Sisifos'un cezası yüksek bir dağın tepesine kocaman bir kayayı taşımaktır. Fakat Sisifos tam o dağın tepesine vardığında kaya kendiliğinden aşağı yuvarlanır ve bu durum her gün tekrar eder. O kaya bir türlü dağın tepesindeki oyuğa yerleşmez ama Sisifos bundan asla vazgeçmez, her gün aşağı iner ve yeniden o kayayı omuzlayıp zirveye doğru bin bir emekle taşımaya devam eder. Sisifos vazgeçmez çünkü bu uğraşın ve mücadelenin kendisinin temel yazgısı ve amacı olduğunu bilir. Eğer mücadeleden vazgeçerse hem kendisini cezalandıranları mutlu edecek hem de yaşamının anlamına ihanet etmiş olacaktı.

Camus, o büyük kayanın aşağıya yuvarlanıp gitmesinden sonra Sisifos'un gururlu ve bana göre alaycı tebessümünden bahseder. O tebessüm hem o yıllarda hem de sonrasında benim için tutunulacak bir dal, sergilenilecek bir duruş olarak hayatımda yer etti. Yaşadığımız zorluklar, uğradığımız felaketler karşısında pes etmeden, düştüğümüz yerden kalkarak, üstümüzü başımızı silkeleyerek, inatla devam etmek hayatın ta kendisi, bazılarımızın da yazgısı ve yaşama anlamıydı. Anlam belki de bu mücadelenin kendisiydi.

2/10

Gökhan Ergür:

Bugün; ekonomik, siyasi ve kültürel olarak gelişmiş toplumlar başta olmak üzere, nereye gidersek gidelim, karşımıza büyük bir anlam sorunu çıkıyor. Maddeye, eğlenceye ve hazza ulaşım bu kadar kolaylaşmışken insanlık büyük bir anlamsızlık ağrısı çekiyor. Bu ağrıyı gidermek için önümüze sürülen reçeteler de ne yazık ki işe yaramıyor. Moda ikonlarını takip etmek, araba modeli yükseltmek, daha çok insanla tanışıp daha çok ilişki ağı inşa etmek bizi bir süre oyalasa da yaşadığımız sıkıntıya bir türlü kalıcı bir çözüm, şifa getiremiyor. Aksine, büyük emeklerle elde ettiğimiz o şeylerin aslında bir mutluluk ve anlam illüzyonu olduğunu fark etmek, bizi daha derin bir boşluğa sürüklüyor, uçurumdan yuvarlıyor.

Fırlatıp atıldığımız bu dünya boşluğunda işler pek de umduğumuz gibi gitmiyor aslında. Bize ışık olacak, bir yön tayin edecek her işaretin, büyük bir kararlılık ve karanlıkla üzeri örtülüyor. İnsana yakışan ve yakışacak ne varsa elimizden çekilip alınıyor. Geçmişe, kültüre, inanca ve gerçek duygulara temas eden, bize aziz ve temiz olanı hatırlatan her şey; modası geçmiş, eskimiş, çağ dışı olarak tanımlanıyor. Oysa insanlık tarihi boyunca çeşitli denemeler ve tecrübelerle elde edilmiş bilgiler, şifa yolları ve iyileşme biçimleri Instagram postları, internet sözlükleri, YouTube vaizleri tarafından linçlenip hiçleştirilmeye çalışılıyor.

HER YERDE GÖRÜNME HASTALIĞI

3/10

Gökhan Ergür:

Tüm bu kaos içerisinde insanı dünyaya bağlayan ve yaşama bir anlam vermesini sağlayan kökler çürüyüp kayboluyor. Ruhumuz, kendisine iyi gelecek şeylerden giderek uzaklaşıyor ve en nihayetinde de tabiatına aykırı bir yaşam sürdürdüğü için ruhsal olarak şiddetli bir biçimde hastalanıyor. Bize kalan bu hastalanmış ruhlar için bir şifa arıyoruz. Fakat kapısını çaldığımız ve sayısı hiç de azımsanmayacak olan bir grup terapist, bize sürekli olarak kendimizi çok sevmekten, özdeğerden, özsaygıdan, atalarımızı affetmekten, özgürleşmekten, istersek her şeyi yapabileceğimizden bahsediyor.

Anlamaktan, insanın çekmesi gereken doğal acılara dair bir şeyler söylemekten, dünyanın acı verici hatta kahredici yönlerinin olduğunu hatırlatmaktan, bunların hayatın olağan akışı içerisinde, hayatın büyük bir parçası olduğunu anlatmaktan ısrarla kaçınıyorlar. Terapistler artık acı çekmekten bahsetmiyor, hayatta büyük acıların, ayrılıkların, yıkımların olduğunu anlatmıyor.

BAĞIMLILIKLARIN TEMELİNDE NE YATIYOR?

4/10

Soru: Peki, terapistler niçin böyle davranıyor?

Gökhan Ergür:

Bunun, bana göre, üç sebebi var; birincisi kendilerinin de acıdan kaçması, bununla yüzleşememeleri. Oysa ne diyordu büyük psikoterapist Viktor Frankl: "Gerektiğinde kendi çarmıhını sırtlanmayı ve onunla gezmeyi bilmeli insan." İkinci sebep ise acıdan, ölümden, yokluktan bahsetmek sarsıcı ve bazen de uzaklaştırıcı bir şeydir. İnsanlar genellikle umutlu şeyler duymak isterler, her şeyi başarabileceklerini söyleyen, pürüzsüz bir dünya vaat eden uzmanları dinlemek ve peşinden gitmek isterler, diğerlerinden ise uzaklaşırlar.

BEYİN: HARİKALAR DİYARI'NIN HİKAYESİ

5/10

Gökhan Ergür:

Son sebep ise tüm bu olup bitenlere, acılara, gözyaşlarına maneviyata değinmeden konuşmanın zorluğu ve hatta imkânsızlığı. Kendinden daha büyük bir gücün varlığını ve büyük bir hikâyenin parçası olduğunu kabul etmeden başımıza gelenleri açıklamak pek de kolay değildir. Sebepsiz acı çektiğine ve felaketlere uğradığını düşünen insan için dünya sahiden de yaşanması oldukça güç bir yerdir. Carl Gustav Jung "anlamsızlık hastalıktır" demişti. Maruz kaldıklarına ya da yaşadıklarına anlam veremeyen insan nihayetinde hastalanır. Niçin bu kadar çok insanın "hastalandığı" umarım biraz daha netleşmiştir zihninizde.

DÜŞÜNÜP DURMA DAVRANIŞI "RUMİNASYON"