Sinemada auteur kuramı
Sinemanın sanat mı yoksa ticari endüstri mi olduğu eleştirmenler tarafından her dönem irdelenen bir meseledir. Bu noktada, Hollywood'un klasik sinema anlatısına karşıt yeni akımlar ortaya çıkmıştır. İlk olarak yönetmenin kamerayı edebiyatçı gibi kullandığı "kamera-kalem" teorisi, ardından da özgün sinema anlamında "auteur kuramı" oluşturulmuştur. Peki, sinemayı sanata dönüştüren nedir?
AUTEUR YÖNETMENLER
🔸 Dünya ve Türkiye sinemasında önemli birçok auteur yönetmen bulunur. Bu isimler kendilerine direkt olarak "ben auteur yönetmenim ve yaptığım filmler sanatsaldır" demezler ancak ortaya koydukları yapıtlar her şeyi anlatır.
🔸 Fransız Yeni Dalgası'nın en etkili isimlerinden Jean-Luc Godard, dünya çapında sinemayı etkileyen Stanley Kubrick, tüm zamanların en etkili yönetmenlerinden Andrey Tarkovski, İranlı yönetmen Abbas Kiyarüstemi auteur isimlerdir. Her birinin baktığınızda "şu yönetmenin filmi" diyebileceğiniz kendine has bir üslubu vardır. Örneğin, sinemanın filozofu olarak anılan Kiyarüstemi filmlerinin vazgeçilmez unsurları yol sahneleri, sadelik ve belirsizliktir.
🔸 Türkiye sinemasında ise özellikle Kiyarüstemi'ye benzerliği ile tanınan Nuri Bilge Ceylan, "Bağlılık Hasan" filmi ile dikkat çeken Semih Kaplanoğlu, Türk sinemasının koca çınarı olarak bilinen ve toplumun derdiyle dertlenen Lütfi Ömer Akad gibi isimler auteur yönetmenler arasında sıralanabilir.
