Kadisiye Savaşı nedir? Kadisiye Savaşı'nın önemi ve sonuçları...
Kadisiye Savaşı, İslam tarihindeki kırılma noktalarından biridir. Fillere sahip Pers ordusu ile İslam ordusu arasında gerçekleşti. Bu savaştan sonra Sasani İmparatorluğu yıkılma sürecine girdi. İslam ordularının İran'a girmesiyle Horasan bölgesi fetih için hazır hale geldi. Peki, Müslümanlara İran'ın kapılarını açan Kadisiye Savaşı'nın önemi ve sonuçları nelerdir?
➡ Sasani Devleti'nin merkezi, Bağdat'ın güneyinde büyük bir şehir olan Medain'dir. Sasani krallarına Kisra denirdi. Devletin kurucusu Erdeşir b. Babek, bölgede bulunan küçük beylikleri ve kabileleri yönetimi altında topladı. Daha sonra Fars beldelerini ve Arap topraklarından bazılarını hakimiyeti altına alarak topraklarını genişletti. Sasani Devleti'nin başına daha sonraları Hürmüz, arkasından da Ebreviz geçti.
📌 Hz. Muhammed'in (sav) İslam'a davet için mektup yolladığı devlet başkanlarından biri de Hüsrev Perviz'di. Peygamberin (sav) mektubu kendisine ulaştığında kibirlendi ve şöyle dedi: "Devletimin askerleri karşıma çıkıyor."
Yemen valisine mektup yollayarak; "Beni yeni dine davet eden çoban da kimdir? Onu bana gönder." dedi.
Bu olaydan sonra saltanat hırsıyla oğlu tarafından öldürüldü ve Sasani Devleti'nde taht kavgaları hiç eksik olmadı.
📌 Halid bin Velid, Hz. Ebubekir'in emriyle ordusuyla Übülle'den başlayarak Irak'a girdi. Irak'ta birçok kez Sasani ordusu ile karşılaştı ve onları yendi. Irak'taki kabilelerle anlaşma yaparak bölgeyi kontrol altına aldı.
📌 Halid bin Velid, Hire'deki karargahından biri Sasani kisrasına, diğeri Sasani büyüklerine olmak üzere iki mektup yolladı.
Birinci mektubunda şöyle diyordu:
Bismillahirrahmanirrahim
Halid b. Velid'ten Sasani kralına,
Allah'a şükürler olsun ki; birlik ve beraberliğinizi dağıtıp, plan ve düzenlerinizi bozdu. Böyle olmasaydı sizin için daha kötü olurdu. Bize tabi olun ki, yurdunuzda daha güvenli ve serbestçe yaşayın. Aksi halde sizi, ister istemez, siziz yaşamayı sevdiğiniz kadar ölmeyi seven insanların hakimiyeti altına alacağız.
Sasani büyüklerine yazdığı mektupta da şöyle diyordu:
Bismillahirrahmanirrahim
Halid b. Velid'ten Sasani büyüklerine,
Ya Müslüman olun, kurtuluşa erin veya benim güvencem altında cizye vererek yaşayın. Çünkü karşınızda, sizin şarap içmekten hoşlandığınız kadar, ölümden hoşlanan bir millet var.
📌 Hire'de bulunan Hz. Hâlid, Rum ordusu ile yapılacak savaş için Hz. Ebubekir tarafından Şam'daki İslam ordusunun komutanlığına tayin edildi. Hire'deki ordunun başında Müsenna b. Harise kaldı.
📌 Hz. Ebubekir vefat etmeden önce hilafet makamını Hz. Ömer'e bıraktıktan sonra ona bazı tavsiyelerde bulundu. Tavsiye ettiği konulardan biri de Perslerin üzerine sefer düzenlenmesine yönelikti.
Hz. Ömer'e şöyle dedi: "Eğer yarına çıkmazsam derhal ashabı topla ve Müsenna'ya ordusu için gerekli takviyeyi gönder." Resulullahın vefatında gösterdiğimiz azim ve kararlılığı devam ettir. Zira böyle konularda en ufak bir ihmal büyük problemlere yol açar."
📌 Hz. Ebubekir'in vefatından sonra Hz. Ömer, Medine halkını ve sahabenin ileri gelenlerini topladı ve Irak'taki durumu onlarla istişare etti. Müsenna bin Harise de toplantıya katıldı. Hz. Ömer'den izin isteyerek bir konuşma yaptı:
➡ "Düşmanımız yeni yeni ordularla karşımıza çıkıyor fakat bunu gözünüzde büyütmeyin. Çünkü şimdiye kadar girdiğimiz her savaşı kazandık. Bundan sonra da zafer bizim olacaktır. Çünkü Allah Müslümanlara Kur'an'da zafer vaad etmiştir."
📌Müsenna'nın konuşmasından sonra Müslümanlar cesaretlendi. İlk ayağa kalkıp Müsenna'ya katılan Ebu Ubeyd bin Mesud oldu. S'ad bin Ubeyd ve Suleyt b. Kays da ona katıldı. Bu üç kişinin etrafında gönüllü bir ordu kuruldu. İlk ayağa kalkan Ebu Ubeyd bin Mesud olduğu için Hz. Ömer onu orduya komutan olarak tayin etti. Hz. Ömer ona şu tavsiyelerde bulundu:
➡ "Savaşta daima istişare et. Başkalarının da fikirlerini dinle. Hiçbir karar da aceleci olma. Azimli ve sabırlı ol. Savaş sabır ister. Savaşta sabır ve fırsatı kollamak gerekir. Zamanında manevra yapmak önemlidir."
📌 Sasani Devleti'nin yöneticileri, birçok savaşın kaybedilmesinden sonra aralarındaki taht kavgasına son verdi. Büyük komutanları Rüstem ve Firuzan'a şöyle emir verdiler:
➡ "Ne gerekiyorsa yapın. Bizi daha fazla perişan etmeye hakkınız yok. Sizin karşılıklı çekişmeleriniz yüzünden Arapların bize karşı üstünlükleri artıyor. Bu şartlar altında, sizi daha fazla başımızda tutup, ülkemizi büyük tehlikelere atamayız. Bağdat, Sâbût, Tekrit gibi önemli topraklarımız elimizden çıktı. Şimdi düşmanlarımız Medâin önlerine geldiler. Savaş stratejisi üzerinde anlaşarak birlikte savaşın. Aksi halde, düşmanın önünde daha fazla rezil olmamak için, size karşı tedbir almak zorunda kalacağız."
📌 Daha sonra devletin başına Şehriyar'ın oğlu Yezdücerd geçti. Bütün ordu komutanları ona bağlılık yemini etti. Orduda yeni düzenlemeler yapıldı. Büyük bir ordu kuruldu. Ordunun en önemli silahı içerisinde bulunan fillerdi.
📌 Sasanilerin toparlandığını ve büyük bir ordu topladığını öğrenen Müsenna bin Harise Hz. Ömer'e bir mektupla yardım çağrısında bulundu.
