Nizamülmülk Batınilerle nasıl mücadele etti?
İslam dünyasının en başarılı devlet adamlarından biri olan Nizamülmülk, Selçuklu Devleti'nde Çağrı Bey, Sultan Alparslan ve Melikşah döneminde vezirlik yaptı. Görevi boyunca Selçuklu'yu yıkmak, devlet adamları ve kumandanlarını ortadan kaldırmak amacıyla ülkede terör havası estiren Hassan Sabbah ve fedaileriyle mücadeleye girdi. Peki, Çağrı Bey, Alparslan'a Nizamülmülk hakkında hangi tavsiyede bulundu? Nizamülmülk suikasta nasıl uğradı?
Adaleti, idarî kabiliyeti, cömertliği, bilgeliği ve güzel ahlâkıyla tanınan Nizâmülmülk halkın hukukuna özen gösterir, insanların zulüm ve haksızlığa uğramaması için çalışırdı. Devlet kapısının şikâyetçilere daima açık olmasını isterdi.
Âlimlere ve sûfîlere saygı gösterir, onları ayakta karşılar ve sohbet meclislerine katılmaktan zevk alırdı. Hatta Abdülkerîm el-Kuşeyrî ve Ebü'l-Meâlî İmâmü'l-Haremeyn el-Cüveynî gibi âlimlerin ülkelerine dönmesini sağladı.
Nizamülmülk başta Hasan Sabbah olmak üzere Bâtınilerle askerî, siyasî ve ilmî metotlarla mücadele etmiş ve bundan dolayı Bâtınilerce baş düşman ilân edilmişti.
Bâtıniler, İslam esaslarını insanı dalalete sürükleyecek şekilde anlamını çevirip, haramı helal kabul ederek Kur'an ve sünnet dairesinden çıkan bir görüştü.
Nasların görünürdeki manasını kabul etmez ve ayet ve hadislerin gerçek anlamlarının ancak masum imamlar vasıtasıyla öğrenilebileceğini ileri sürerlerdi. Bâtıniler, Abbasiler ve Selçuklulara karşı fikrî, siyasî ve askerî alanda önemli mücadeleler vermişlerdi.
Haşhaşi Hasan Sabbah tarafından geliştirilen propaganda metoduyla, sağını-solunu ayırt etmekten aciz kimseler haşhaşa alıştırılıp aldatılıyor ve bunlar vasıtasıyla muhaliflerini hançerle bertaraf ediyorlardı.
Hasan Sabbah Bâtınilerin beyinlerini yıkamak suretiyle Selçuklu Devleti'ne karşı isyana sevk ediyor, Selçuklu devlet adamı ve kumandanlarını katlettiriyordu.
Hasan Sabbah'ın muhaliflerini hançerle öldürtmek amacıyla fedailer adıyla bir örgüt kurmuştu. Hasan Sabbah bunlara önce esrar çektirmek suretiyle zihinlerini bulandırıyor sonrasında ise Bâtınî düşünceyi benimsemeyenleri katletmek üzere görevlendiriyordu. Adamlarına eğitimi yasaklayarak, onları cahil bırakıyordu.
Fedaîler Hasan Sabbah'ın emirlerini mutlak manada yerine getiriyor ve hançerle muhaliflerini bertaraf ediyorlardı.