Osmanlı’nın Balkanlar'da yaşayan 10 eseri
Osmanlı'nın kuruluş ve kökleşmesinin büyük bir kısmı Balkanlar'da gerçekleşti. Osmanlı Devleti beş asır boyunca Balkanlarda hüküm sürdü, büyük bir miras bıraktı. Bir dönem Osmanlı hakimiyeti içerisinde yer alan Balkan şehirlerinin çoğunluğu, her türlü tahribata rağmen hala Osmanlı kimliğinden izler barındırmaya devam eder. Balkanlar'da Osmanlı mirasını yaşatan bu izlerden 10 eseri derledik.
Caminin son cemaat yeri tamamen kaldırılmış, bütün pencerelere Türk mimarisinde benzeri olmayan şebekeler takılmış, alt sıra pencereler dikdörtgen olması gerekirken sivri kemerli yapılmış ve esas cümle kapısına çok ters düşen yuvarlak kemerli bir kapı açılmıştır. Yeni inşa edilen şadırvan ise hem çirkin hem de kullanışsızdır. Cami 1930'dan sonra ibadetler dışında reîsülulemâlık tevcihi gibi önemli dinî toplantıların yapıldığı bir merkez olma özelliğini de kazanmıştır.
Osmanlı döneminde 273 kadar caminin bulunduğu Belgrad'da ibadete açık tek cami olarak kalan Bayraklı Camii altı asırlık geçmişiyle tarihe meydan okuyor. Yıllar içinde defalarca tahrip edilip tekrar onarılan caminin inşa yılı ise 1575 olarak biliniyor. Müslüman toplumların ibadetlerini gerçekleştirdiği cami aynı zamanda birlik ve beraberlik amacıyla kaynaşma merkezi özelliği taşıyor. 1946 yılında Sırbistan'ın Kültür Mirası Listesi'ne eklenerek koruma altına alınan cami, Belgrad'a giden turistlerin de ziyaret ettiği yerlerin başında geliyor.
Banyabaşı Camii (Banya Bashi), Bulgaristan'ın başkenti Sofya'nın merkezinde yer alan bir Osmanlı eseri. Bulgaristan Sofya'da bulunan Avrupa'nın en eski camilerinden biri. 16. yüzyılın trendlerine uygun inşa edilen cami, minaresiyle öne çıkıyor. Burası, Avrupa'nın en erken tarihli camilerinden biri. Molla Efendi Kada Seyfullah'ın maddi destekleriyle 1566-1567 yılları arasında inşa edildi. Aynı zamanda Molla Efendi Camii olarak da biliniyor. Ana binası kare şeklinde tasarlanan caminin 4 köşesi, 1 merkezi kubbesi ve 1 minaresi var. 16. yüzyılın trendlerine uygun inşa edilen caminin ön kısmında 3 kubbeli bir dış bina da yer alıyor.
Caminin tamir kitabesinde camiyi, Edirne Selimiye ve İstanbul Süleymaniye camileri gibi görkemli yapıların mimarı Koca Sinan'ın yaptığı söyleniyor. Ancak bu bilginin doğruluğu kanıtlanabilmiş değil. Banyabaşı Camii, Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi'nde "Sofya'da en güzel minaresi olan cami" diye geçiyor. Dua salonu bulunan cami tamamen tuğla ve taş kullanılarak yapıldı. Kolonlarının hepsi oyulmuş taş parçalardan oluşuyor. Bugüne kadar çeşitli restorasyonlar geçiren camide son büyük yenileme çalışması 1920'de yapıldı.