Osmanlı’nın bestekâr padişahları
Asırlar boyunca üç kıtaya hükmeden Osmanlı Devleti'nin sultanları, şehzâdeliklerinden itibaren oldukça kapsamlı eğitimlerden geçiyorlardı. Askerî ve siyasî eğitimlerin yanı sıra, sanat alanında da kendilerini geliştiren sultanların büyük bir çoğunluğu, müzik alanında ihtisaslaşmışlardı. Hatta bu alanda o kadar mahirlerdi ki, kendilerine ait bestelerinin yanında, keşfettikleri makamlar da bulunuyordu.
Sultan IV. Mehmed Vahideddin Han, 1861 yılında doğdu. Padişahlığın kaldırılması ve tenkitler nedeniyle yurt dışına çıktı; birçok teklifi reddederek, İtalya'da oturma kararı aldı.
1926 yılında San Remo'da vefat etti. Cenazesi Türkiye'den istenmediği için Türkiye'ye getirilemedi. Borçları nedeniyle tabutuna bile haciz kondu. O dönemde Suriye devlet başkanı cenazeye sahip çıktı ve tabutu Suriye'ye getirtti. Murat Bardakçı'nın kaleme aldığı "Şahbaba" isimli kitapta Sultan Vahdettin'in ilginç hayat hikâyesini okuyabilirsiniz.
Çok iyi bir ses icracısı, kanûnî ve bestekâr olarak, Türk Musiki tarihinde önemli bir yere sahipti. Nota koleksiyonculuğuna meraklı ve çok iyi bir piyanistti.
Bestekâr olarak yetmişten fazla eseri vardı. II. Balkan Savaşı sonunda Edirne'nin alınması dolayısıyla bestelediği ve güftesi şair Nigâr Hanım'a ait olan marşı çok ünlüdür. Rast Makamında bilinen bir bestesinin güftesi ise şu şekilde:
"Hicran ile dil hastayım
Ummid ile nalan
Gel sineme gel kalbime gir ruhuma yaslan
Mecnuna ben oldum halef ey ruh-ı gazalan"
Sultan'a ait nadide besteyi dinlemek için tıklayın.
Bu örnekler dışında Osmanlı Döneminde bizzat musiki ile ilgilenmiş, gerek bestekâr, gerekse icracı olarak şöhret kazanmış birçok Osmanlı Sultanı ve hanedan mensubuna rastlıyoruz. Eski dönemlerde nota yazısının olmaması nedeniyle, eserlerin bugüne ulaşması oldukça çok zor olmuş; bu nedenle bilinen ilk bestekâr padişah II. Bayezid olarak görülmüştür.
Bestekâr olduğunu bildiğimiz halde eserleri günümüze ulaşamamış veya beste sahibi olmayan fakat musikişinaslığı ile bilinen padişahlar ve yaşadıkları devirler ise şu şekilde:
