Tarihin en korkunç şirketi: East India Company
Sömürgecilik tarihinin her döneminde baş aktörlerden biri olan İngilizlerin, kirli ve kanlı ellerle 250 yılı aşkın bir süre boyunca Hindistan'ı sömürmesini sağlayan ve sömürgecilik anlayışında bir sembol olan "East India Company"nin karanlık geçmişini sizler için hazırladık.
🔴 18. yüzyıla gelindiğinde şirket, Hindistan merkezli yapılan bütün Doğu ticaret ağını eline geçirdi ve gün geçtikçe siyasi nüfuzunu artırdı. Yaptıkları karlı ticaretlerin karşılığında İngiltere'deki sahiplerini zenginleştirerek onları önemli bir konuma getirdi.
🔴 İngiliz Parlamentosu'nda da önemli bir güç olan şirket sahipleri, kendi çıkarları uğruna çeşitli yasaların çıkartılması için krala baskı yapabilecek kadar güçlendiler. Şirket çıkarlarının aynı zamanda İngiltere'nin de çıkarları olduğu görüşünü krala kabul ettirdiler.
🔴 İngiltere'nin sömürgecilik anlayışı, diğer sömürgeci devletlerden belirgin bir şekilde farklıydı. Portekiz, İspanya ve Fransa gibi ülkeler, genellikle güçlü oldukları yerlere gidip kaynakları ele geçirmek ve ganimetleri almak üzerine kurulu bir sömürgecilik anlayışını benimsemişlerdi.
🔴 İngilizler, öncelikle yerel halkın güvenini kazanmaya, bazen hediyeler ve bazı tavizlerle onlara iyi bir yönetici olduklarını göstermeye odaklandılar. Hedefleri yağmalamak değil, kalıcı yerleşimler kurarak uzun vadede bütün zenginliklerden faydalanmaktı. Bu strateji, İngiltere'ye üzerinde güneş batmayan bir imparatorluk kurma imkanı tanıdı.
🔴 Şirket, Hindistan'da o kadar güçlenmişti ki büyük bir deniz ve kara ordusuna sahip olarak kanunlar koydu, toprakları ele geçirdi. Ticari ilişkilerde kullanmak için para bile bastırdılar.
🔴 Hindistan sahilleri boyunca 27 limanın kontrolü İngiliz şirketin elindeydi ve karada da çeşitli fabrikalar, atölyeler, depolar ve çok sayıda çeşitli iş yerleri açmışlardı.
🔴 Hindistan'da yönetim ve ticareti ele geçiren East India Company, elinde bulundurduğu ekonomik güçle dünyanın en önde gelen devletleri seviyesinde bir zenginliğe sahipti. Ancak yine de daha fazlasına gözünü diken şirket rotasını ipek ve porselenin merkezi olan Çin'e çevirmişti.
🔴 Çin, Qing Hanedanlığı liderliğinde güçlü bir dönemindeydi ve İngiliz şirketin niyetinin de farkında olması nedeniyle kendi limanlarında küresel ticarete izin vermiyordu. Bu durum, aslında açıkça East India Company'e bir başkaldırıydı.
SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİNİN EKONOMİK STRATEJİSİ: MARSHALL PLANI NEDİR?
🔴 Şirket, Çin'in kendisine karşı takındığı tavra karşılık Hindistan'da ürettikleri afyonları liman kentlerinde el altından Çin'e sokarak Çin halkını afyonla uyuşturucu bağımlısı yapmayı hedefledi. Kısa sürede halk arasında hızla yayıldı. Halk afyonun zararlarını bilmediği için kısa sürede 70 milyon insan bundan etkilendi. Her gün binlerce insan afyon yüzünden ölmeye başladı. Durumun ciddiyetinin farkına varan Çin yönetimi, tüm ülkede derhal afyonu yasakladı.
🔴 Afyonun yasaklanması sonrasında Çin'e kaçak yoldan uyuşturucu sokan East India Company çalışanı İngiliz gemicileri öldürülmesi nedeniyle şirket Çin'e savaş açtı. Tarihe Afyon Savaşları olarak geçen bu olay neticesinde yaklaşık 20 milyon Çinli öldürüldü. Çin'in bu ağır mağlubiyeti sonrasında şirkete limanlar konusunda bazı imtiyazlar vermesine neden oldu. Ancak bu durum, şirketin beklentisinin aksine ekonomik anlamda hiç fayda sağlamadı çünkü Çin'de afyon yüzünden yaşanan ölümler sonrasında halka arasında yabancı düşmanlığı başladı ve bu durum şirketin ekonomik olarak zarar etmesine neden oldu.
