Yassıada'da yargılanan kadın milletvekilleri
27 Mayıs 1960'de Cumhuriyet tarihimize kara bir leke olarak geçen olaylardan biri yaşandı. Türk Silahlı Kuvvetleri'ne mensup bir grup subay, Demokrat Parti'nin Türkiye'yi baskı yönetimine ve halkı kutuplaşmaya götürdüğü gerekçesiyle yönetime el koydu. 27 Mayıs Darbesi, Türkiye'de meydana gelen ilk askeri darbeydi. Bu darbe sonucunda Milli Birlik Komitesi, anayasa ve TBMM'yi feshetti. Antidemokratik yöntemlerle Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Başbakan Adnan Menderes ile Demokrat Parti milletvekilleri tutuklanarak Yassıada mahkemelerinde yargılandı. Yargılananlar arasında kadın milletvekilleri de vardı.
Nuriye Pınar kimdir?
🔹 1954 ve 1957 yıllarında iki dönem milletvekilliği yapan Nuriye Pınar, Atatürk'ün yurtdışına gönderdiği 700 öğrenciden biriydi. Türkiye'nin ilk jeologlarından birisi olan Pınar aynı zamanda Amerika'daki Dünya Deprem Mühendisleri Konferansı'na katılan tek kadındı.
Ayşe Güner kimdir?
🔹 Demokrat Parti'nin on birinci dönem İstanbul milletvekillerindendi. Yine aynı dönemin siyasetçilerinden Emin Kalafat'ın kız kardeşiydi.
🔹 Milletvekili olmadan önce de sonra da İstanbul'un sorunlarına çözüm bulmaya çalışan birisiydi. Çocuk bakımevlerinin kuruluşunda ve Kızılay için kan deposu oluşturma gibi önemli çalışmaları oldu.
27 Mayıs Darbesi
🔹Türk Silahlı Kuvvetleri'ne mensup bir grup subay, Demokrat Parti'nin Türkiye'yi baskı yönetimine ve halkı kutuplaşmaya götürdüğü gerekçesiyle 27 Mayıs 1960 tarihinde yönetime el koydu. 27 Mayıs Darbesi, Türkiye'de meydana gelen ilk askerî darbeydi.
🔹 Darbe, Kurmay Albay Alparslan Türkeş'in okuduğu bildirgeyle halka duyuruldu. Askeri müdahaleyi planlayarak hayata geçiren subaylar ve Emekli Orgeneral Cemal Gürsel'den oluşan Millî Birlik Komitesi, antidemokratik yöntemlerle yönetimi ele aldı.
🔹 Millî Birlik Komitesi, anayasa ve TBMM'yi feshetti. Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Başbakan Adnan Menderes ile Demokrat Parti milletvekillerini tutuklatarak haksız suçlamalarla yargılattı.
🔹 Kadın milletvekillerin Yassıada'ya getirilirken "mahkum kadınlar" olarak nitelendirildiğini söyleyen Doç. Dr. Işıl Tuna Pınar, kadın milletvekillerinin hepsinin ikişerli ranzalarda aynı odada kaldığını, Adnan Menderes ile Celal Bayar'ın ise tek kişilik koğuşlarda kimseyle iletişim kurmadan kaldığına, odalarının bakımsız ve yetersiz olduğuna dikkat çekti.
Yassıaada mahkemeleri
🔹 Yassıada mahkemeleri, 14 Ekim 1960 tarihinde 19 ayrı dava şeklinde başladı. 17 tanesi Anayasayı İhlal Davası altında birleştirildi. Diğer iki dava, Köpek Davası ve Bebek Davası olarak kaldı.
🔹 Kadın milletvekilleri, 1961 yılında anayasayı ihlalden yargılandı. 1924 Anayasası askıya alınıp geçici bir anayasa çıkarıldı ve bu anayasadaki bir kanun ile Cumhurbaşkanı, başbakan dahil olmak üzere devletin ileri gelenleri 10 yıllık dönemde yaptıklarından yargılanabilmesinin önünü açtılar. Böylece yargılama süreci başladı. Süreç sonucunda, Piraye Levent 5 sene, diğer milletvekilleri 4 sene 2 ay ceza aldılar.
