Dijital çağda medya hastalıkları
Hayatımızın her alanında var olan teknolojiler, yaşamımızın giderek daha çok dijitalleşmesine neden olur. Bu durum, olumlu yönlerinin yanı sıra bağımlılığa dönüşerek e-hastalıkları da beraberinde getirir. Sizin için, yüz yüze iletişimin zayıflaması, bireyselleşme, bilgi kirliliği, kaygı ve korku gibi pek çok probleme sebebiyet veren rahatsızlıkları derledik.
NETLESSFOBİ
🔸 "İnternet olmazsa ben ne yaparım?" diyen kişilerde oluşan korkuya netlessfobi denir. İnternet, artık insanların yaşantılarında büyük bir öneme sahiptir ve neredeyse bireyin bir parçası haline dönüşür. İnternetin bu derece anlamlı bir hal alması, ona karşı bağımlılık gelişmesine yol açar.
🔸 "İnternetsiz kalma korkusu" olarak ifade edilebilen Netlessfobi'ye sahip bireyler, interneti aşırı kullanır, internetin olmadığı ortamda kalamaz ve yoksunluğundan endişe duyar.
🔸 Netlessfobinin belirtileri: Kişinin internet bağlantısına sahip en az üç akıllı cihazı bir arada kullanması ve bunlarla uzun zaman geçirmesi, günlük yaşantısında gittiği mekanlarda internet bağlantısı olmasına özen göstermesi, günde en az 8 saat online olması, internete bağlanma imkanı olmadığında hayatın durduğu düşüncesine kapılması, sosyal ağlardaki yeni gelişmeleri kaçırma ve tekrar yakalayamama endişesi, gece uyurken bile internete bağlanabilme isteği, kısa süreliğine dahi olsa internetten ayrı kalamamasıdır.
NOMOFOBİ
🔸 Akıllı telefondan yoksun kalma korkusu olarak tanımlanan nomofobi, kişinin telefonsuz yaşayamaması ve hatta telefonu evde unuttuğu zaman dahi geri dönerek alma isteğine kadar varan ciddi bir rahatsızlıktır.
🔸 Klinik psikolojide nomofobi, kişinin mobil cihaza ulaşamama ya da cihaz vasıtasıyla iletişim kuramadığı durumlarda yaşadığı istemsiz ve mantıksız korku olarak ifade edilir. Akıllı telefonların sağladığı kolaylıklara alışmış kişi, bu imkanlardan yoksun olma endişesi yaşar.
🔸 Nomofobi belirtileri: Akıllı telefonun düzenli kullanımı ve çok fazla vakit geçirilmesi, bir ya da daha fazla akıllı cihaza sahip olunması, kişilerin bu cihazların şarj aletlerini devamlı olarak yanlarında taşıması, telefonun kaybedilmesi, yerinin bulunamaması, yakın bir yerde olmaması, kapsama alanının dışında bulunulması, kontörünün veya şarjının bitmesi gibi düşüncelerin kendisinde büyük bir endişeye sebep olmasıdır.
SİBERKONDRİA
🔸 Yaşadığı bir sağlık probleminin belirti ve tedavi yöntemlerini sürekli olarak internetten araştırarak kendince tanı koyma hastalığına siberkondria denir. Bu rahatsızlığa yakalananlar, büyük küçük tüm sağlık sorununu internetten araştırmakta ve doktorlara itibar etmemektedir.
🔸 Böyle kişiler, hastaneye gittiği halde yapılanları yetersiz bulur ve doktorın söylediklerini ciddiye almaz. Yaşadıkları ağrı, yara ve diğer sağlık problemleri ile ilgili alanında uzman kişilere danışmak yerine internetten araştırma yaparak hastalık tanısı koyarlar.
🔸 Bilgi erişiminin kolay ve bir o kadar da tehlikeli olduğu internet ortamı, güvenilir kaynakların yanı sıra bilgi kirliliğine yol açacak türlü yanlışlarla doludur. Bu nedenle internet ortamında araştırma yaparken dikkatli olunmalı, sağlık gibi ciddi bir konuda başvurulacak bir kaynak olarak görülmemelidir. Onun yerine doktora giderek en doğru bilgiye ve tedaviye ulaşmak gerekir.
GELİŞMELERİ KAÇIRMA KORKUSU
🔸 Bilgi, haber ve daha birçok şeye anında ulaşma imkanı sunan internet ve özellikle akıllı telefonlar, bireylerin sosyal ağlardaki gelişmeleri kaçırma ve haberdar olamama korkusu yaşamalarına neden olur. Endişeleri, sosyal ağlarda oldukça uzun süreler geçirmelerine sebebiyet verir. İşte bu duruma, gelişmeleri kaçırma korkusu denir.
🔸 Özellikle internet ile bağını koparmayan, neredeyse internetsiz yaşayamayacak hale gelen genç yetişkinler, fiziksel olarak yorgunluk, yeme-içme, uykusuzluk ve odaklanma sorunu yaşar. Hatta yoğun bir fiziksel ve zihinsel performans gerektiren sportif etkinliklerini yapamaz hale gelir.
🔸 Kişiler, "acaba bir şey mi kaçırdım?", "şu an kim ne paylaştı?", "konuşulan konunun dışında mı kaldım?" gibi korkular yaşadığı için sürekli telefonlarını ya da tabletlerini kontrol ederek sosyal ağlarda oldukça çok vakit geçirir. Bu durumdaki bireyler, yaşamlarında kendilerini yalnız hisseder, eksikliğini hissettikleri sevgi ve şefkati sosyal ağlardaki paylaşımlarla tamamlamaya çalışır. Yüz yüze iletişim yerine sanalı tercih etmeleri nedeniyle yalnızlık duyguları daha da artar.
FANTOM VİBRASYON
🔸 Hayalet titreşim şeklinde ifade edilen fantom vibrasyon, cep telefon kullanımının artmasıyla yaygınlaşan bir hastalıktır. Kullanıcılar, telefonları çalmadığı, veya mesaj gelmediği halde sürekli titrediğini hisseder.
🔸 Bu durumu yaşayan kişiler, genellikle cep telefonunu daha sık kullanan, bir arama veyahut mesaj beklentisinde olanlardır. Günümüzde telefona sahip her kişide gözlemlenebilen davranış, tamamen psikolojiktir. Kişi, birinin araması konusunda beklenti halindeyse, beyni yanlış sinyal vererek hayali titreşimler duyabilir.