Arama
Neşet Ertaş gariplik temasını türkülerinde nasıl işledi?
Türkülerinde kendi hayatını anlatan Neşet Ertaş, sanatı kadar mütevazı kişiliği ve her konseri öncesinde sevenlerine söylediği "Ayaklarınızın türabı, gönüllerinizin hizmetçisiyim!" sözleriyle gönülleri fethetti. Garibi, garipliği iyice içine sindirmiş olan saz ve söz ustası Neşet Ertaş, eserlerinde garibi sadece mahlas olarak kullanmadı, bazı eserlerine isim de yaptı. Bu nedenle onun eserlerini bir feryat, bir ses olarak okuyup, dinlemek gerekir. Anadolu'nun gözü kulağı Neşet Ertaş'ı vefat yıl dönümünde sevgi, saygı ve rahmetle anıyor; garip temasını türkülerinde nasıl işlediğine değiniyoruz.
Garip gezdim el içinde,
Halden bilmez kul içinde,
Bunca acı dil içinde
Az mı çektim az mı çektim.
Gönül aşığı bu türküsünde de aç susuz, cebi parasız ve yüreğinde toprağından götürdüğü dertleri, sıkıntıları ile kalabalığın arasında boğulduğu günlere değinir. Koca şehrin içinde kimsesiz, bir başına, yurdundan yuvasından koparılmış bir ceylan misali herkesten kaçıyordu. Bu şehirli, süslü insanların arasında yalnızlıkla baş başa kalması sadece İstanbul yıllarında değil Ankara ve Almanya' da yaşadığı yıllarda da oldu. Bir başına, tek odalı evlerde yaşadı ve ne koca şehre ne de insanlara alışabildi. Maalesef geçim derdi onu kendini anlamayan, derdinden haberdar olmayan, içinde gizli dertleri ile o şehirlerde o insanların arasında yaşamaya mahkûm etti. Bütün bu yaşadıklarını gariplik teması içinde sevenlerine ulaştırdı.
Yine Bir Hal Oldu adlı eserinde, kendi yaşamındaki sevdasına, aşk penceresinden bakarak onu yaşayamadığına, ona kavuşamadığına değinir. Sevdiğine kavuşamayıp ve sonrasında yüreğinde kalan o sevda közü üzerine Leyla Hanım ile evlenip mutlu olamadığı anlayarak ayrılmıştı.
Yandı ciğer yandı bir su veren yok,
Azgın yaralara melhem süren yok,
Bir garibim şu halim bilen yok,
Yandı garip bağrım nar oldu gitti.
Yüreğinde yanan aşk ateşi o kadar büyük o kadar derinindi ki gönlüne kimseyi koyup sevemedi. Gönül yarası durmaksızın kanıyor, garip gönlünden anlayan, bilen kimseyi bulamıyordu. Çektiği sevda acısını garipliği içinde haykırma fırsatı buldu.
Gurbet elde garip olan garibim,
Derdin deryasına dalan garibim,
Sevdiğinden ayrı kalan garibim,
Ne yaşamış ne yaşıyor ne yaşar.
Gurbete gidenin içinde elbet bir de aşk ateşi vardır. Bir dörtlükte bu kadar çok garip kelimesinin geçmesi garibin, garipliğin Neşet Ertaş'ı ne kadar tamamladığını ve onunla ne kadar bütünleştiğini gösterir.
Saz ve söz ustamız gariplik duygusunu ancak yaşayanların bileceğini yine memleket hasretini çekenlerin, gurbet ellerde yaşayanların ancak kendisi gibi garip, yoksul, kimsesiz insanlar olacağını bizlere anlatır. Ekmek davası için vatanını, memleketini bırakıp gurbette yaşayan elbette yoksul insanlardır.