ESTETİK NEDİR, GÜZEL KİMDİR?
📌Estetik kavramının ortaya çıkış noktası, güzelliğin kendisi ile alakalı bir meseledir. Güzel, hayranlık uyandıran manasını taşır. Bu husus daha çok sanat felsefesinin ilgi alanına girmekle beraber estetik kavramı etrafındaki tartışmalar asırlardır sürmektedir. Eşya ile kurulan bağ ile beraber tüm toplumların bir estetik anlayışı ve o anlayışın getirdiği estetik kaygı meseleleri var olmuştur.
HADİS İLMİNİ ANLAMANIZI KOLAYLAŞTIRACAK TERİMLER Estetik bulduğumuz bir şeyi, aslında güzel görürüz. Unutmayalım ki herkes bakar ama görmek herkese nasip olmaz. Baktığımızda gözümüze ve gönlümüze güzel gelen şeyler aynı zamanda estetiktir. Estetik aynı zamanda bir düzen ve bu düzende bulunan mükemmelliği de kapsamaktadır. Âlemin ve tüm mevcudatın yaratılışı başlı başına estetik bir meseledir.
"Muhakkak ki Allah güzeldir ve güzelliği sever."
(Müslim, İman, 7)
📌Zikredilen bu hadis, estetik ve sanat gibi kavramların bizim için ortaya çıkış serüvenini ortaya koyar. Bizim için güzellik ilahi bir meseledir. Aslında biz bir şeye güzel derken bir yerde Allah'ı hatırlamış oluyoruz. Güzel, bize Allah'ı hatırlatan şeylere verebildiğimiz toplu bir isimdir aslında. Çünkü biz, Müslümanca bir açıyla olaylara baktığımızda yüzeysel olarak değil detaylı ve derinlemesine bir bakışı önemseriz. Bizim için mühim olan ambalaj değil altındakidir. İnsanların da bu hususlarda dikkat ettiği temel mesele karşısındakinin ahlakı olmaktadır.
🔍Bilgi Notu
Güzel bakabilmek olumlu bir ruh dünyasına sahip olmayı kolaylaştırır. İnsan ilişkilerini düzeltir ve daha mutlu bir yaşamın anahtarıdır. Kötü bakış ise insanı vesveseye düşürerek daima bir kötülük paranoyasına sebep olur.
Peki, güzelliğin ölçüsü nedir, göreceliğine hangi bakış açısı karar vermektedir?
📌Dikkatle konuya eğildiğimizde bizim için güzelliğin insan nefsinin karar verebileceği fani bir olgu olmadığını fark ediyoruz. Çünkü insan nefsi bir bakış açısına sahiptir. Bu olgu insanın bakışını daima etkilemiştir. Bugün göze güzel gelen yarın gelmeyebilir. Hâlbuki estetikte bir artma yahut azalma olmaz. Biz güzelliği Allah Teâlâ (cc) olarak kabul ettiğimiz ve Efendimiz'in de (sav) dünyada o güzelliğin temsilcisi olduğunu bildiğimiz için normal bir bakış açısı ile olayları görebilmekteyiz.
İSLAM'DA KARDEŞLİK HAKKINDA 40 HADİS "Müminler, ancak kardeştirler…"
(Hucurat,10)
(x) Hucurat suresi 10. ayetin tefsiri 📕 ve meali 🔊
📌Efendimiz toplumsal amaçları gereği Müslümanların bütünleşmesini, bir bedenin uzuvları gibi olmalarını hedeflemiştir. Gelgelelim Arap toplumu 7. yüzyılda Cahiliye dönemini henüz arkasında bırakmış, yeni bir medeniyete gebe bir vaziyette idi. Resul-i Ekrem Efendimiz her hareketi ile dünyanın geri kalan zamanında güzelliğin temsilcisi olacak bir ümmet inşa ediyor, daimi olarak bir medeniyetin temellerini atarak ortaya dünyanın gördüğü en güzel anlayışı koyuyordu.
📌Efendimiz nasihatleri ile insanların "neleri, nasıl, ne ölçüde" yapmasını buyurarak Müslümanların önüne bir reçete koymuştur. Ayetleri bizzat yaşayarak tefsir eden Efendimiz (sav) müminleri daima bir ve bir arada olmaya davet etmiş sürekli onlarla beraber bulunarak toplumsal dayanışmayı sağlamıştır. Efendimiz sayesinde bir arada iki gün bulunamayan insan ve kabileler bir beraber yaşama kültürü oluşturmuşlardır.
🔍Bilgi Notu
Efendimiz (sav) güzel ses, koku gibi güzelliği çağrıştıran şeyleri sevmiştir. Güzel sesli sahabeleri bol bol dinlemiş, daima en güzel olanın sevgisine talip olmuştur.
ESTETİK KAYGI
📌Efendimiz (sav) insanlığı güzelliğe taşıyan yegâne elçidir. O güzeller güzelinin elçisidir ve her eylemi de güzellik kokmuştur. Efendimizin durduk yere, alelade, düşünmeden yaptığı bir fiiliyatı yoktur. Kendisi yaptığı eylemlerin bir gelenek oluşturacağının farkında olmuştur ve bu bilinçle hareket etmiştir. Bir bakışı ile açılmayan kapılar açılmış, en katı kalpler yumuşamış ve İslam'ın güzelliği dört bucak, yedi iklime yayılmıştır. Efendimiz, güzelliğin insandaki evi olan gönüllere girmiştir. Güzellik insanın gönlüne yerleşir evvela. Sonrası ise mutmain bir kalptir.
İSLAM'IN DAYANAĞI OLAN DÖRT HADİS-İ ŞERİF 📌Ahlak dediğimiz güzel huylar da estetik içinden neşet etmiştir. Güzel huyları bizlere bildiren Allah Teâlâ; onları hayata tatbik etmemizde rol model olan ise Efendimiz (sav) olmuştur.
📌"Şüphesiz biz insanı en güzel biçimde yaratmışızdır." (Tin suresi, 4) ayetinde de belirtildiği gibi insan en güzel bir şekilde yaratılmıştır. Bu en güzel kavramının içine sadece fiziki özellikler değil en başta ahlaki meseleler dâhildir.
"Sen elbette üstün bir ahlaka sahipsin."
(Kalem, 4)
(x)Kalem suresi 4. ayetin tefsiri 📕 ve meali 🔊
Ayeti ile bizzat Allah (cc) Teâla Hz. Peygamber'in ahlakına vurgu yapmıştır. Efendimiz bu övgüye mazhar bir hayat yaşamıştır. Etrafına, ailesine karşı kuşatıcı olmuş, kâfirlere müsamahakâr davranmamış, ümmeti için çabalamıştır. Tek duamız O'nun ahlakı ile ahlaklanabilmektir.
"Kim peygambere itaat ederse, Allah'a itaat etmiş olur, yüz çevirenlere gelince seni onlara bekçi olarak göndermedik."
(Nisa, 80)
KUR’AN VE HADİS IŞIĞINDA MÜSLÜMANLARIN ÖZELLİKLERİ
📌Efendimize itaat Allah'a itaattir. O halde Efendimizin yaptıklarını yapmak, sakındıklarından sakınmak da her kişi üzerine farzdır. Her Müslümanın Efendimizin sünnetini bilmesi ve ona sımsıkı sarılması gerekmektedir. Zira insanlığın kurtuluş reçetesi Hatemü'l Enbiya olan Hz. Muhammed (sav)'dir.
FİZİKİ BİR FETİH ELBET MÜMKÜNDÜR
📌Batı'da çocuk doğduğu andan itibaren günahkârdır. İşte bakış açısı ve ahlak felsefesi olayları bu denli farklı ve korkunç noktalara çekebilmektedir. İtikadımızca her çocuk insan fıtratı üzere yani Müslüman olarak doğar. Bizler Efendimiz 'den öğrendiğimiz güzel ahlak ile asırlarca hor görülmüş insanların kalplerini fethettik. Fiziki bir fetih elbet mümkündür lakin bir kimseye istemediği bir şeyi kalben kabul ettirmek imkânsızdır. Efendimizin bizlere öğrettiği ahlak; "Müminler içinde imanca en kâmil olanı, ahlakça en güzel olanıdır." (Tirmizi, Rıda 11)
EFENDİMİZİN BİZE BIRAKTIĞI EN GÜZEL MİRASLARDAN
📌Güzellik estetiği oluşturur. Ahlak ise güzellik ve estetiğin vücuda bürünmüş halidir. İnsanlar etraflarındaki insanları ahlakına göre yargılar, sınıflandırırlar. Güzel ahlak, Efendimizin bize bıraktığı en güzel miraslardandır. Güzel ahlaklı insanları gördüğümüzde sanki yıllardır tanıyormuşçasına bir yakınlık hisseder daima onların yanlarında ve sohbetlerinde bulunmak isteriz. İşte bizi kalben çeken şey o ahlakın özü, güzelliğin merkezidir. Bir bakış bazen kalpleri birbirine kördüğüm gibi bağlar. Hakikaten mevcudatın arasında görülmeyen ama herkesin bildiği kalbi bir yol vardır.
🔍Bilgi Notu
Efendimiz (sav) Müslümanların hayır konuşmalarını çok önemsemiştir. O bu hasletleri ile demirden kalpleri İslam'a ısındırmıştır. Meclisine bir kez gelen Müslüman olmuş, Efendimizin ahlaki hasletlerinden çokça etkilenmiştir.
ESTETİĞE BAKTIĞIMIZ YER DAİMA SABİTTİR
Farklı bakış noktaları
📌Bizim estetiğe baktığımız yer daima sabittir. Suyun öteki tarafında ise her şey gibi estetik ve güzellik algısı da bambaşka bir noktadadır. Bugün Batı sergilerinde estetik bir kaygı ile okunmaya çalışılan ve aleladece tuvale fırlatılmış boyanın dağılması şeklindeki tablolar niçin bize anlamsız geliyor? Niçin biz bu algıyı yıllardır anlamsız buluyor ve etrafımıza "Bu mu çok güzel!" diye soruyoruz? Çünkü bizim estetik algımızda bir karışıklık yoktur. Müslümanın düşünce yapısı temiz ve nettir. Kâfir ise nur ve güzelden bihaber olduğu için kendisine dair suni bir estetik algısı oluşturmuştur.
Güzel baktır bizi kalplere
📌Bizler Hz. Muhammed'in (sav) biricik ümmetiyiz. Biz olayları değerlendirirken Efendimizin bu husus hakkındaki görüş ve fiillerine bakarak bir yol haritası izleriz. Bu durum bin dört yüz sene önce de aynıydı, kıyamete kadar da aynı kalacaktır. Bizler kötülük düşünmeyen, insanlar hakkında iyiyi esas almış bir topluluğuz. Birileri zulme uğramadığı müddetçe suyun öte tarafındakilerin yapıp ettikleri ile de ilgilenmeyiz. Ama ilgilenmememiz bizim tedbir almayacağımızı göstermez.
📌Bizler İki Cihan Serveri'nin yolunun yolcusuyuz. O'nun bildirdiklerine sıkı sıkıya sarılanlarız. Bizim için güzel Allah'ın bildirdikleri ve Allah'ın bildirdiklerine uyanlardır.