Kolayca sindirilir ve önemli bir enerji kaynağıdır. E ve B6 vitaminlerini bulundurur.
Kış mevsimine girerken kestane de görünmeye başladı. Soğuk havalarda fırına atılan kestanenin elbette tadına doyum olmaz. Çünkü kestane lezzeti yanında sağlıklı ve besleyici bir gıdadır. Eskiler mektuplarını 'Kestane kebap acele cevap' derken kestanenin oldukça lezzetli oluşuna göndermede bulunurlardı.
Kestane herkes tarafından sevilen, kış mevsimi ile özdeşleşmiş çok lezzetli, sağlıklı ve besleyici bir yemiştir. Kestane, kayıngiller familyasından Castanea cinsini oluşturan ağaçların yenilebilen tohumlarıdır. Kış akşamlarının vazgeçilmez atıştırmalığı olan kestane nişastalı yapısından dolayı yemeklerde de lezzet verici ve kıvam arttırıcı olarak kullanılır. Soğuk havalarda sıcacık kestane kebap yemenin keyfi bambaşkadır.
Kestane dikenli, yeşil renkte kupula denilen top görünümlü dikenli dış kabuk içinde ikili ya da üçlü halde bulunur. Hasat zamanı gelince bu dikenli dış kabuk sararıp çatlar ve ağaçtan yere düşer. Düşünce de kestanenin meyveleri dikenli toplarından ayrılır. Ağaçta kalan kestaneler de dallara uzun sırıklarla vurarak yere düşürülürler.
Dantelli büyük yapraklarıyla silisli yörelerin tüm ormanlarında bulunan kestane ağacı meşe ve kayın ağacına benzer.
Kestanedeki karbonhidrat içeriği yüksek olmakla birlikte kompleks olduğu için yavaş emilir. Kompleks karbonhidratlar içerdikleri lif oranı yüksek olduğu için basit karbonhidratlar gibi kan şekerini fazla yükseltmez, diyabete, kalp-damar hastalıklarına davetiye çıkartmaz. Kompleks karbonhidratlar vücudun enerji kaynağıdır. Özellikle kış aylarında enerji depolamak, bedensel ve zihinsel yorgunluğu gidermek için kestane tüketmek gerekir.
Kestanede bulunan demir kansızlığı önler, magnezyum ve fosfor ise kemik metabolizmasının önemli bileşenleridir. Sakinleştirici özelliği vardır stresin giderilmesine yardımcı olur. Kestanedeki C vitamini, dişler, kemikler ve kan damarlarındaki matrix oluşumu için gereklidir. Kestane, yüksek potasyum içeriğiyle potasyum düzeyi düşük olanlara önerilmektedir. Kestane kandaki alyuvarların yapımı için gerekli olan folik asit açısından da çok zengindir. Kestane en çok lif içeren yemişlerden biridir, içeriğindeki lif onu glisemik indeksi düşük bir yiyecek yapar, bu da kan şekerinin hızlı değil yavaş bir şekilde yükselmesini sağlar. Karaciğer ve mide için faydalıdır, ishali önler. Beyin için faydalıdır unutkanlığı ve Alzheimer'i önler. Bağışıklık sistemini güçlendirir ve hücrelerin yaşlanmasını geciktirir. Kestane bebeklerde kalp ve damar sağlığı ve uygun nörolojik gelişim için yararlıdır. Kestane ayrıca trigliseridi düzenlemektedir.
Özellikle B ve C vitaminleri bakımından zengindir. Kabuklarının kalınlığı sebebiyle, pişirildiğinde bu vitaminleri bütünüyle korurlar. Güçten düşmüş bedenleri canlandırır. Çocuklara, hastalık sonrasında toparlanma dönemindeki hastalara, yaşlılara çok uygun bir meyvedir. Kestaneyi kış günleri ocakta pişirmek ayrı bir şölendir.
Bitkiyle tedavide kestanelerin dış bölümü, ağacının kendisi ve kabukları ilaç olarak kullanılabilir. Birincisi ishale karşı etkilidir. Yüzeysel olarak kanayan damarları sıkıştırır, kanamayı durdurur ve yaraların kapanmasını çabuklaştırır.
Kestane kan damarlarını kuvvetlendirir ve çalışmasını arttırır, böylelikle kan dolaşımına da yardım eder. Varis ve hemoroidin önüne geçer.
Kestane karaciğerin de dostudur. Karaciğeri yormayan komple bir gıdadır. Kestane mideye de iyi gelir. Kansızlığı giderir. Bedeni ve zihni çalışma yapan herkes için kuvvetli bir enerji kaynağıdır.
Kestane fırında veya ocakta kızartılarak veya suda haşlanarak yenebilir. Tatlılara, pastalara, pilavlara ve yemeklere de konabilir.
Prof. Dr. Sefa Saygılı
