Arama
Aksa Tufanı yeni bir intifadanın ayak sesleri olabilir mi?
İzzeddin el-Kassam Tugayları 7 Ekim'de karadan, denizden, havadan ve çok sayıda noktadan "Aksa Tufanı" adını verdikleri kapsamlı bir operasyon başlattı. Buna karşılık işgalci İsrail, Gazze'de katliama başladı. Yaşanan son gelişmelere bütüncül bir bakış açısıyla bakabilmek amacıyla HAMAS'ın nasıl kurulduğu, 7 Ekim'de gerçekleşen savaşın sebebini, siyasi-sosyal hayatta nelere yol açacağını Orta Doğu Uzmanı Zahide Tuba Kor ile konuştuk.
◾ Yahudilerin bayramlarda ve özel günlerde Mescid-i Aksa'ya yaptıkları baskınları artar; mevcut statükoyu bozacak şekilde daha evvel yasak olan ibadetlerini ve ritüellerini bu kutsal mekânda yapmak için inatlaşırlar. Biz maalesef farkında değiliz ama haftalardır Mescid-i Aksa'da gerginlikler vardı; baskınları artırmaya, daha önce yasak olan ritüelleri yaparak statükoyu değiştirmeye ve yeni kazanımlar elde etmeye çalışıyorlardı. Biz neden olan bitenin farkında değiliz? Çünkü Filistin'in gündemimize girmesi için illaki kan akması ve bir de Ramazan ayı olması lazım!
◾ Bu arada 2021 Ramazan'ında yine bir Yahudi bayramı sezonunda Kudüs'te yaşanan kanlı olaylarda HAMAS, İsrail'e roket yağdırarak bir anda denklemi değiştirmişti. İsrail'in Gazze'ye başlattığı saldırı 11 günde bitti. Ama HAMAS, o savaştan bu yana Cumartesi sabahı başlattığı saldırılar için hazırlık yapıyordu. Çünkü aşırı sağcı Yahudilerin Mescid-i Aksa'nın bir bölümünü sinagoga çevirme veya tamamen yıkıp MS 70'te yitirdikleri tapınaklarını yeniden inşa etme hedefinin ve çabalarının bilincindeydi.
◾ Kısaca yine Mescid-i Aksa'nın Yahudileştirilmesi girişimlerine karşı HAMAS devreye girdi. Bu arada Netanyahu'nun Kasım 2022'de kurduğu aşırı sağcı hükümet Yahudi yerleşimcilere çok fazla yüz veriyordu.
◾ Her gün Yahudi yerleşimciler Kudüs'te ve Batı Şeria'da Filistinlilere saldırıyor, hayatlarını kâbusa çeviriyor. Ev ev, arazi arazi, ağaç ağaç mücadele yürüyor. Yerleşimci terörü de HAMAS'ı cevap vermeye iten bir faktör. Ayrıca bu çıkışıyla HAMAS, ABD ve İsrail'in kurmakta olduğu yeni bölgesel düzene set çekmeye çalıştı. Malumunuz, İsrail Suudi Arabistan'la barışmak üzereydi.
◾ Netanyahu daha iki hafta evvel BM Genel Kurulu'ndaki konuşmasında nasıl Filistin'i saf dışı bırakıp Körfez ve Arap ülkeleriyle barışarak yeni bir bölgesel düzeni şekillendirdiklerini övünerek anlatmıştı. Körfez'den kara ve demir yollarıyla İsrail'e uzanan ve Süveyş Kanalı'nı bypass eden yeni ulaşım ve boru hatlarıyla doğu-batı ticaret rotalarını değiştirme hayali kuruyordu. HAMAS bütün denklemi 7 Ekim'de değiştirdi.
◾ Betül Sav: Aksa Tufanı'nı bugüne kadar gerçekleşen hak ihlalleri hazırladı. Bu saatten sonra İsrail dikkatli olacak mı yoksa bu süreç devam mı edecek?
◾ Orta Doğu Uzmanı Zahide Tuba Kor: İsrail, şu anda ABD'den de tam destek alarak çok-cepheli bir savaş hazırlığı yapıyor. HAMAS'ı bitirme hedefiyle Pazar günü Gazze'yi bombalamaya başladı. Birkaç gün içinde Amerikan silahları, uçakları ve donanması da Akdeniz'e gelecek. Netahyahu karşıtlarını da içine alan yeni bir geniş tabanlı hükümet kurulacak.
◾ İsrail'in planı, iç ve dış cepheyi güçlendirdikten sonra bölgesel bir savaş açmak ve yitirdiği itibarı ile caydırıcılığını şiddetli bir savaşla ve kan dökerek yeniden tesis etmek, bu sayede halkına yeniden özgüven kazandırmak. Geçmiş tecrübelere binaen, kısa vadede büyük bir yıkıma yol açsa da ve çok fazla kan dökse de hedeflerine ulaşabileceği kanaatinde değilim. Bu arada ben ilk defa bir çatışmanın gidişatını öngöremiyorum. Çünkü şimdiye kadar bildiğimiz çatışmanın kuralları tamamen değişti ve yeni kurallar ne olacak henüz bilmiyoruz.
◾ Betül Sav: Sizce bu olaylar yeni bir intifadanın ayak sesleri olabilir mi?
◾Orta Doğu Uzmanı Zahide Tuba Kor: Yeni bir intifada olabilir; ben çok daha fazlasını, çok-cepheli bölgesel bir savaşı bekleyenlerdenim. İsrail sadece Gazze'deki değil, Batı Şeria ve Lübnan'daki HAMAS'ı da Hizbullah'ı da hedef alma niyetinde. Hatta İran'a müzahir Suriye ve Irak'taki örgütleri de vurmaya kalkışabilir. Yani cepheyi genişletecek gibi görünüyor.