Osmanlıca dersleri III- Harflerin okunuşu

Osmanlı alfabesindeki harﬂerde Türkçe ünsüzleri göstermede bir eksiklik bulunmaz. Türkçede her ünsüz harfin bir karşılığı vardır. Fakat bu harflerin ayrı olarak ince ve kalın halleri yoktur. Osmanlıca derslerimizin üçüncü bölümünde Osmanlı alfabesinde ünlü harflerin gösterilmesi ve Osmanlıca harflerin okunuşu siz Fikriyat okurlarına göstereceğiz. Osmanlı alfabesindeki harﬂerde Türkçe ünsüzleri göstermede bir eksiklik bulunmaz. Türkçede her ünsüz harfin bir karşılığı vardır. Fakat bu harflerin ayrı olarak ince ve kalın halleri yoktur. Buna karşılık bugünkü alfabemizde tek sesle gösterdiğimiz bazı harflerin (k,t,z,s,ğ) Arapçada ince ve kalın halleri vardır. Türkçe kelimelerde olmamakla beraber özellikle Arapça ve Farsça kelimelerde ince ve kalın ünsüzlü harﬂer kullanılmıştır. Bunların kalın ve ince halleri ayrı ayrı harﬂerle gösterilir. Alfabedeki k ve t harflerinin kalın ve ince halleri buradaki görselde gösterildi. Kalın kaf (ق) harfinin kelime içerisinde kullanımı, buradaki tabloda örnek kelimelerle gösterildi. İnce kef (ك) harfinin kelime içerisinde kullanımı, buradaki tabloda örnek kelimelerle gösterildi. Türkçe kelimelerde kelime başındaki t ünsüzünü yazmak için de bu harften sonra gelen ünlülere bakılır. ط harfi Türkçe kelimelerde sadece kelime başında kalın ünlülerle kullanılır. İç seste ise genellikle ت harfi kullanılır. Kalın tı (ط) harfinin kelime içerisinde kullanımı, buradaki tabloda örnek kelimelerle gösterildi. Türkçe kelimelerde iç seste genellikle ت harfi kullanılır. İnce te harfinin kelime içerisinde kullanımı, buradaki tabloda örnek kelimelerle gösterildi. Osmanlı alfabsinde kimi harfler, Türkçe kelimelerde bugünkü alfabeden farklı olarak yalnızca kalın ünlülerle veya yalnızca ince ünlülerle kullanıldı. Türkçe kelimelerde ص harfi yalnızca kelime başında kalın ünlülerle kullanılır. Kalın ünlülü kelimelerde iç seste bunların yerine س kullanılır. Burada z ve s harflerinin ince ve kalın hali gösterildi. Kalın zı (ظ) harfinin kelime içerisinde kullanımı, buradaki tabloda örnek kelimelerle gösterildi. İnce ze(ز) harfinin kelime içerisinde kullanımı, buradaki tabloda örnek kelimelerle gösterildi. Türkçe kelimelerde kelime başındaki s ünsüzünü yazmak için de bu harften sonra gelen ünlülere bakılır.Türkçe kelimelerde ص harfi yalnızca kelime başında kalın ünlülerle kullanılır. Kalın ünlülü kelimelerde iç seste bunların yerine س kullanılır. Kalın sad (ص) harfinin kelime içerisinde kullanımını buradaki tabloda örnek kelimelerle gösterildi. Türkçe kelimelerde kelime başındaki s ünsüzünü yazmak için de bu harften sonra gelen ünlülere bakılır. Türkçe kelimelerde kalın ünlülü kelimelerde iç seste س kullanılır. Osmanlı alfabesinde kimi harfler, Türkçe kelimelerde bugünkü alfabeden farklı olarak yalnızca kalın ünlülerle veya yalnızca ince ünlülerle kullanıldı. Burada ğ harfinin ince ve kalın hali gösterildi. Osmanlı Türkçesi alfabesinde yer aldığı halde gayn harfi Türkçe kelimelerin başında kullanılmaz. Kalın gayn (غ) harfinin kelime içerisinde kullanımı, buradaki tabloda örnek kelimelerle gösterildi. İnce gef (گ) harfinin kelime içerisinde kullanımı, buradaki tabloda örnek kelimelerle gösterildi. Türkçe, ünlü ses bakımından zengin bir dildir. Türkçe de toplam 8 ünlü olmasına karşılık Arap alfabesinde üç ünlü ''a,i,u'' ve bunların uzunları ''â,î,û'' vardır. Bunların kısa olanları yazılmaz, uzun olanları ise و ,ە, ىharflerinden biriyle gösterilir. Türkçede de ünlü harfleri göstermek için bu harflerden yararlanırız. Bunlardan ا a ünlüsünü , ە ; e ünlüsünü ى ; ı ve i ünlülerini و; o,ö,u,ü ünlülerini göstermek için kullanılır. Aşağıdaki tablolarda ünsüz harflerin ünlü harflerle bitişmeleri ise örnek hecelerle ve okunuşlarıyla gösterildi. Be(ب) harfi: Tabloda be(ب) harfinin a, e, ü ve i ünlüleriyle bitişmesi ve okunuşları gösterildi. Alıştırma amaçlı verilen bu tabloda بو hecesi bu olarak okunabileceği gibi bü, bo ve bö olarak da okunabilir. Aynı şekilde بى hecesi bi olarak okunabileceği gibi bı olarak da okunabilir. Örnekler alıştırma amaçlı verildiği için buradaki okunuşlara uyulmalı. Pe (پ) harfi: Tabloda pe (پ) harfinin a, e, ü ve i ünlüleriyle bitişmesi ve okunuşları gösterildi. Alıştırma amaçlı verilen bu tabloda پو hecesi pü olarak okunabileceği gibi pu, po ve pö olarak da okunabilir. Aynı şekilde پى hecesi pi olarak okunabileceği gibi pı olarak da okunabilir. Örnekler, alıştırma amaçlı verildiği için buradaki okunuşlara uyulmalı. Te(ت) harfi: Tabloda te (ت) harfinin a, e, ü ve i ünlüleriyle bitişmesi ve okunuşları gösterildi. Alıştırma amaçlı verilen bu tabloda تو hecesi tü olarak okunabileceği gibi tö olarak da okunabilir. Örnekler, alıştırma amaçlı verildiği için buradaki okunuşlara uyulmalı. Se (ث) harfi: Tabloda se (ث) harfinin a, e, ü ve i ünlüleriyle bitişmesi ve okunuşları gösterildi. Alıştırma amaçlı verilen bu tabloda ثو hecesi sü olarak okunabileceği gibi su, so ve sö olarak da okunabilir. Aynı şekilde ثى hecesi si olarak okunabileceği gibi sı olarak da okunabilir. Örnekler, alıştırma amaçlı verildiği için buradaki okunuşlara uyulmalı. Cim (ج) harfi: Tabloda cim (ج) harfinin a, e, ü ve i ünlüleriyle bitişmesi ve okunuşları gösterildi. Alıştırma amaçlı verilen bu tabloda جو hecesi cü olarak okunabileceği gibi cu, co ve cö olarak da okunabilir. Aynı şekilde جى hecesi ci olarak okunabileceği gibi cı olarak da okunabilir. Örnekler, alıştırma amaçlı verildiği için buradaki okunuşlara uyulmalı. Çim (ج) harfi: Tabloda çim (ج) harfinin a, e, ü ve i ünlüleriyle bitişmesi ve okunuşları gösterildi. Alıştırma amaçlı verilen bu tabloda چو hecesi çü olarak okunabileceği gibi çu, ço ve çö olarak da okunabilir. Aynı şekilde چى hecesi çi olarak okunabileceği gibi çı olarak da okunabilir. Örnekler, alıştırma amaçlı verildiği için buradaki okunuşlara uyulmalı. Ha (ح) harfi: Tabloda ha (ح) harfinin a, e, ü ve i ünlüleriyle bitişmesi ve okunuşları gösterildi. Alıştırma amaçlı verilen bu tabloda حو hecesi hu olarak okunabileceği gibi hü, ho ve hö olarak da okunabilir. Aynı şekilde حى hecesi hı olarak okunabileceği gibi hi olarak da okunabilir. Örnekler, alıştırma amaçlı verildiği için buradaki okunuşlara uyulmalı. Hı (خ) harfi: Tabloda hı (خ) harfinin a, e, ü ve i ünlüleriyle bitişmesi ve okunuşları gösterildi. Alıştırma amaçlı verilen bu tabloda خو hecesi hu olarak okunabileceği gibi hü, ho ve hö olarak da okunabilir. Aynı şekilde خى hecesi hı olarak okunabileceği gibi hi olarak da okunabilir. Örnekler, alıştırma amaçlı verildiği için buradaki okunuşlara uyulmalı. Dal (د) harfi: Tabloda dal (د) harfinin a, e, ü ve i ünlüleriyle bitişmesi ve okunuşları gösterildi. Alıştırma amaçlı verilen bu tabloda دو hecesi dü olarak okunabileceği gibi du, do ve dö olarak da okunabilir. Aynı şekilde دى hecesi di olarak okunabileceği gibi dı olarak da okunabilir. Örnekler, alıştırma amaçlı verildiği için buradaki okunuşlara uyulmalı. Zel (ذ) harfi: Tabloda zel (ذ) harfinin a, e, ü ve i ünlüleriyle bitişmesi ve okunuşları gösterildi. Alıştırma amaçlı verilen bu tabloda ذو hecesi zü olarak okunabileceği gibi zu, zo ve zö olarak da okunabilir. Aynı şekilde ذى hecesi zi olarak okunabileceği gibi zı olarak da okunabilir. Örnekler, alıştırma amaçlı verildiği için buradaki okunuşlara uyulmalı. Ra (ر) harfi: Tabloda ra (ر) harfinin a, e, ü ve i ünlüleriyle bitişmesi ve okunuşları gösterildi. Alıştırma amaçlı verilen bu tabloda رو hecesi ru olarak okunabileceği gibi rü, ro ve rö olarak da okunabilir. Aynı şekilde رى hecesi rı olarak okunabileceği gibi ri olarak da okunabilir. Örnekler, alıştırma amaçlı verildiği için buradaki okunuşlara uyulmalı. Za (ز) harfi: Tabloda za (ز) harfinin a, e, ü ve i ünlüleriyle bitişmesi ve okunuşları gösterildi. Alıştırma amaçlı verilen bu tabloda زو hecesi zü olarak okunabileceği gibi zö olarak da okunabilir. Örnekler, alıştırma amaçlı verildiği için buradaki okunuşlara uyulmalı. Je (ژ) harfi: Tabloda je (ژ) harfinin a, e, ü ve i ünlüleriyle bitişmesi ve okunuşları gösterildi. Alıştırma amaçlı verilen bu tabloda ژو hecesi jü olarak okunabileceği gibi ju, jo ve jö olarak da okunabilir. Aynı şekilde ژى hecesi ji olarak okunabileceği gibi jı olarak da okunabilir. Örnekler, alıştırma amaçlı verildiği için buradaki okunuşlara uyulmalı. Sın (س) harfi: Tabloda sın (س) harfinin a, e, ü ve i ünlüleriyle bitişmesi ve okunuşları gösterildi. Alıştırma amaçlı verilen bu tabloda سو hecesi sü olarak okunabileceği gibi sö olarak da okunabilir. Örnekler, alıştırma amaçlı verildiği için buradaki okunuşlara uyulmalı. Şın (ش) harfi: Tabloda şın (ش) harfinin a, e, ü ve i ünlüleriyle bitişmesi ve okunuşları gösterildi. Alıştırma amaçlı verilen bu tabloda شو hecesi şü olarak okunabileceği gibi şu, şo ve şö olarak da okunabilir. Aynı şekilde شى hecesi şi olarak okunabileceği gibi şı olarak da okunabilir. Örnekler, alıştırma amaçlı verildiği için buradaki okunuşlara uyulmalı. Sad (ص) harfi: Tabloda sad (ص) harfinin a, e, u ve ı ünlüleriyle bitişmesi ve okunuşları gösterildi. Alıştırma amaçlı verilen bu tabloda صو hecesi su olarak okunabileceği şo olarak da okunabilir. Örnekler, alıştırma amaçlı verildiği için buradaki okunuşlara uyulmalı. Dat (ض) harfi: Tabloda dat (ض) harfinin a, e, ü ve i ünlüleriyle bitişmesi ve okunuşları gösterildi. Alıştırma amaçlı verilen bu tabloda ضو hecesi zu olarak okunabileceği gibi zü, zo ve zö olarak da okunabilir. Aynı şekilde ضى hecesi zı olarak okunabileceği gibi zi olarak da okunabilir. Örnekler, alıştırma amaçlı verildiği için buradaki okunuşlara uyulmalı. Tı (ط) harfi: Tabloda tı (ط) harfinin a, e, ü ve i ünlüleriyle bitişmesi ve okunuşları gösterildi. Alıştırma amaçlı verilen bu tabloda طو hecesi tu olarak okunabileceği to olarak da okunabilir. Örnekler, alıştırma amaçlı verildiği için buradaki okunuşlara uyulmalı. Tabloda zı (ظ) harfinin a, e, u ve ı ünlüleriyle bitişmesi ve okunuşları gösterildi. Alıştırma amaçlı verilen bu tabloda ظو hecesi zu olarak okunabileceği gibi zo olarak da okunabilir. Örnekler, alıştırma amaçlı verildiği için buradaki okunuşlara uyulmalı. Gayn (غ) harfi: Tabloda gayn (غ) harfinin a, e, u ve ı ünlüleriyle bitişmesi ve okunuşları gösterildi. Alıştırma amaçlı verilen bu tabloda غوhecesi gu olarak okunabileceği go olarak da okunabilir. Örnekler, alıştırma amaçlı verildiği için buradaki okunuşlara uyulmalı. Fe(ف) harfi: Tabloda fe(ف) harfinin a, e, ü ve i ünlüleriyle bitişmesi ve okunuşları gösterildi. Alıştırma amaçlı verilen bu tabloda فو hecesi fü olarak okunabileceği gibi fu, fo ve fö olarak da okunabilir. Aynı şekilde فى hecesi fi olarak okunabileceği gibi fı olarak da okunabilir. Örnekler, alıştırma amaçlı verildiği için buradaki okunuşlara uyulmalı. Kaf(ق) harfi: Tabloda kaf (ق) harfinin a, e, u ve ı ünlüleriyle bitişmesi ve okunuşları gösterildi. Alıştırma amaçlı verilen bu tabloda قو hecesi ku olarak okunabileceği ko olarak da okunabilir. Örnekler, alıştırma amaçlı verildiği için buradaki okunuşlara uyulmalı. Kef (ك) harfi: Tabloda kef (ك) harfinin a, e, ü ve i ünlüleriyle bitişmesi ve okunuşları gösterildi. Alıştırma amaçlı verilen bu tabloda كو hecesi kü olarak okunabileceği kö olarak da okunabilir. Örnekler, alıştırma amaçlı verildiği için buradaki okunuşlara uyulmalı. Gef (ك) harfi: Tabloda gef (ك) harfinin a, e, ü ve i ünlüleriyle bitişmesi ve okunuşları gösterildi. Alıştırma amaçlı verilen bu tabloda گو hecesi gü olarak okunabileceği gö olarak da okunabilir. Örnekler, alıştırma amaçlı verildiği için buradaki okunuşlara uyulmalı. Lam (ل) harfi Tabloda lam (ل) harfinin a, e, ü ve i ünlüleriyle bitişmesi ve okunuşları gösterildi. Alıştırma amaçlı verilen bu tabloda لو hecesi lü olarak okunabileceği gibi lu, lo ve lö olarak da okunabilir. Aynı şekilde لى hecesi li olarak okunabileceği gibi lı olarak da okunabilir. Örnekler, alıştırma amaçlı verildiği için buradaki okunuşlara uyulmalı. Mim (م) harfi: Tabloda mim (م) harfinin a, e, ü ve i ünlüleriyle bitişmesi ve okunuşları gösterildi. Alıştırma amaçlı verilen bu tabloda مو hecesi mü olarak okunabileceği gibi mu, mo ve mö olarak da okunabilir. Aynı şekilde مى hecesi mi olarak okunabileceği gibi mı olarak da okunabilir. Örnekler, alıştırma amaçlı verildiği için buradaki okunuşlara uyulmalı. Nun (ن) harfi: Tabloda nun (ن) harfinin a, e, ü ve i ünlüleriyle bitişmesi ve okunuşları gösterildi. Alıştırma amaçlı verilen bu tabloda نو hecesi nü olarak okunabileceği gibi nu, no ve nö olarak da okunabilir. Aynı şekilde نى hecesi ni olarak okunabileceği gibi nı olarak da okunabilir. Örnekler, alıştırma amaçlı verildiği için buradaki okunuşlara uyulmalı. Vav(و) harfi: Tabloda vav (و) harfinin a, e, ü ve i ünlüleriyle bitişmesi ve okunuşları gösterildi. Alıştırma amaçlı verilen bu tabloda وو hecesi vü olarak okunabileceği gibi vu, vo ve vö olarak da okunabilir. Aynı şekilde وى hecesi vi olarak okunabileceği gibi vı olarak da okunabilir. Örnekler, alıştırma amaçlı verildiği için buradaki okunuşlara uyulmalı. He (ه) harfi: Tabloda he (ه) harfinin a, e, ü ve i ünlüleriyle bitişmesi ve okunuşları gösterildi. Alıştırma amaçlı verilen bu tabloda وو hecesi vü olarak okunabileceği gibi vu, vo ve vö olarak da okunabilir. Aynı şekilde وى hecesi vi olarak okunabileceği gibi vı olarak da okunabilir. Örnekler, alıştırma amaçlı verildiği için buradaki okunuşlara uyulmalı. Ye(ى) harfi: Tabloda ye(ى) harfinin a, e, ü ve i ünlüleriyle bitişmesi ve okunuşları gösterildi. Alıştırma amaçlı verilen bu tabloda يو hecesi yü olarak okunabileceği gibi yu, yo ve yö olarak da okunabilir. Aynı şekilde يى hecesi yi olarak okunabileceği gibi yı olarak da okunabilir. Örnekler, alıştırma amaçlı verildiği için buradaki okunuşlara uyulmalı.

Osmanlıca dersleri III- Harflerin okunuşu

Bitlis'teki tarihi han, hamam ve caminin restorasyonu sürüyor

Özbekistan Devlet Akademik Bolşoy Opera ve Balesi, AKM'de izleyiciyle buluştu

evinde tam 300 kaktüs yetiştiren emekli adam

Bilinmeyen 10 ilginç gerçek

M. Akif İnan'ın düşündüren mısraları

Ahmet Mithat Efendi'nin kaleminden "Kıssadan Hisse"

İslam’dan edebiyata kadar en özgün konuların podcastleri

İsrail saldırıları yüzünden Gazze'de 814 cami yıkıldı

Kerkük'te tarihi bir karar

Biz ne ara böyle olduk?

Kur’an-ı Kerime göre Mescid-i Aksa ve Yahudilerin tutumu

Geçmişten geleceğe boykot kültürü

İlletle hikmet arasında

Sürek avcıları ya da Şaron’dan Netanyahu’ya!

Zalimlerin iç savaşı!

Gözü yaşlı kralın hayattaki son arzusu

Bosna Savaşı öncesinde bölgedeki gerilimlerin tarihsel kökenleri

Tarihe Tanıklık Eden Kubbeler: İstanbul'daki Paşa Camileri

Sahabenin ümmete örnekliği

Sevgi ve kardeşliğe dayalı toplum

İlletle hikmet arasında

Bilinmeyen 10 ilginç gerçek

M. Akif İnan'ın düşündüren mısraları

İslam düşünce tarihinde psikolojinin öncüsü: Ebû Zeyd el-Belhî

Ahmet Mithat Efendi'nin kaleminden "Kıssadan Hisse"

Osmanlı’nın kayıp eseri: Sarraf İskender Paşa Mescidi

Arama

Osmanlıca dersleri III- Harflerin okunuşu