Arama
Fiili dua nedir? Fiili dua örnekleri
Allah Teala meydana gelecek hadiseleri belli sebepler dairesine bağlar. Buradan hareketle hem dünya hem de kainat Allah Teala'nın belirlediği sebep ve sonuç ilişkisine göre şekillenir. Başarılı olmak isteyen bir kişinin çalışması filli duaya örnektir. Kişi, Allah'tan istediği şeyin gerçekleşmesi için Allah'ın kendisine öğrettiği sebepleri ve kanunları elinden geldiği kadar yerine getirip tamamlar, sonucunu da Allah'tan bekler. "İnsan için ancak çalışmasının karşılığı vardır." (en-Necm, 53/39) mealindeki ayette insanların çalışmaları ile alacakları sonuç arasındaki ilişkiye dikkat çekilmiştir.
◾ Fiilî dua; insanın sözlü olarak Allah'tan istediği şeyin zeminini hazırlaması ve Allah'ın koyduğu kanunlara (dine ve sünnetüllâha) uyması demektir.
◾ Söz gelimi, çocuk sahibi olmak isteyen bir kimsenin evlenmesi; sağlık ve afiyet isteyen bir kimsenin yemesine içmesine, sıcağa, soğuğa ve sağlık kurallarına dikkat etmesi; zengin olmak isteyen kimsenin çok çalışması, bir sınavda başarılı olmak isteyen kimsenin sınava iyi hazırlanması, tarlasından, bağından ve bahçesinden bol ürün almak isteyen kimsenin bağına, bahçesine ve tarlasına iyi bakması, gerektiğinde sulaması ve gübrelemesi gerekir.
◾ Evlenmeden çocuk sahibi olmayı, sağlık kurallarına uymadan sağlıklı kalmayı, çalışmadan zengin olmayı, iyi hazırlanmadan bir sınavda başarılı olmayı, gerekli emeği harcamadan bol ürün almayı istemek sünnetüllâha aykırıdır.
◾ Yüce Allah, A'râf sûresinin 56. ayetinde umarak ve korkarak dua edilmesini istedikten sonra rahmetinin işlerini en güzel biçimde yapanlara yakın olduğunu bildirerek şöyle buyurmaktadır:
"Korkarak ve umarak O'na dua edin. Muhakkak ki Allâh'ın rahmeti, işlerini en güzel biçimde yapanlara yakındır."
(A'râf, 7/56)
◾ Ayette, Allah'ın rahmetinin "muhsin" olanlara yakın olduğu açıkça beyan edilmektedir. "Muhsin"; iman edip sâlih amelleri Allah'ı görüyormuş gibi en güzel biçimde yapan kimseye denir.
◾ Dolayısıyla bir insan, elinden gelen bütün gayretleri gösterdikten, istediği şeyin zeminini hazırladıktan sonra neticeyi dua ederek Allah'tan istemelidir. Bunun Kur'ân'da açık örneği, Eyyûb (a.s.)'ın hastalığından kurtulması için yaptığı dua ve Allah'ın iyileşmesi için ona gösterdiği çözümdür.
◾ Uzun yıllar hastalık çeken Eyyûb (a.s.), hastalığının iyileşmesi ve sıkıntısının giderilmesi için Allah'a şöyle dua eder:
"(Ey Peygamberim!) Eyyûb'u da hatırla. Hani o Rabbine, 'Şüphesiz ki ben derde uğradım, sen merhametlilerin en merhametlisisin' diye yalvarmıştı."
(Enbiya, 21/83; bk. Sâd, 38/41)
◾ Yüce Allah, Eyyûb Peygamberin duası üzerine hastalığının iyileşmesi için buyurdu:
"Ayağını (yere) vur, işte yıkanacak ve içilecek serin (bir su)"
(Sâd, 38/42)
◾ Bunun üzerine Eyyûb (a.s.) ayağını yere vurur, çıkan sudan içer ve bu su ile yıkanır, neticede iç ve dış bütün hastalıkları iyileşir.
(Enbiya, 21/84)
◾ Yüce Allah, bu örneği, ibadet/dua eden kulları için bir öğüt olduğunu bildirmektedir:
"(Bu), ibadet eden / dua eden bütün kullar için bir öğüttür."
(Enbiya, 21/84)