Arama
Zarafet ve asaletin oyunu: Kafkas dansı
Zarafetin ve asaletin timsali bir oyun var, adı Kafkas dansı. Birlik ve beraberliği simgeleyen bu senkronize raks, başta Kafkasya'da bulunan Türk toplulukları, Çeçenler olmak üzere ülkemizde; Ardahan, Kars, Iğdır şehirlerinde oynanır. Kafkas Oyunları kendi içinde Şeyh Şamil, Kazağı, Şeker Oğlan, Han Kızları, Maral, Terekeme şeklinde türlere ayrılmıştır. Peki, Kafkas dansı ve türleri nasıl ortaya çıktı? İşte, sizler için bu soruların cevabını araştırdık.
◼ Kafkasya, Karadeniz ve Hazar denizi arasında yer alır. Burası Avrupa ve Asya'nın sınırında bulunan bölgenin ismidir. Kafkas sıradağlarında, Avrupa'nın en yüksek dağı olan ve Kafkas halklarının sözlü edebiyatını oluşturan Elbruz Dağı bu noktada bulunuyor.
◼ Kafkasya, siyasi ve coğrafi olarak Kuzey Kafkasya ve Güney Kafkasya olmak üzere ikiye ayrılmakta. Güney Kafkasya, bağımsız ve egemen devletlerden oluşurken Kuzey Kafkasya Rusya'ya bağlıdır.
◼ Kahramanlık ve zarafetle özdeşleşmiş olan Kafkas dansları, yüzyılları aşan bir geçmişe sahip. Uzun yıllar sonunda halk tarafından unutulan birçok Kafkas dansı yerini başka bir oyunla doldurmuş ve kültürel kalıtım böylece yaşatılmıştır.
◼ Birbirinden farklı Kafkas danslarının ortaya çıkmasıyla eş zamanlı olarak isimlerde değişmiştir. Şeyh Şamil, Maral, Vağzalı, Ayşat, Terekeme, Gazağı, Tamara Kafkas oyunların ismidir.
◼ Kafkasya dediğimiz yer, çetin dağlar ve zorlu hava koşulları ile nam salmış bir konumda bulunur. Bundan ötürü zaman içinde ortaya çıkan Kafkas dansları; bölgenin yapısını, şartlarını insanlar üzerinden yansıtmıştır.
◼ Kafkas dansını kadınlar sergilediklerinde zarafet, asalet; erkekler sergilediğinde ise cesaretin ve kahramanlığın temsili olarak görülür. Toparlayacak olursak Kafkas dansı, dağlı ruhun bir dışa vurumu olarak tanımlanabilir.
◼ Kafkas danslarının birbirinden ilginç hikayeleri bulunur. Bunlardan ilki, kartal ve kuğu hakkında anlatılan hikayedir. Bir adam kartal şeklinde şeklinde dans eder, dansın hareketi bir kartalın gökyüzündeki hareketlerine benzetilir.
◼ Ardından havada süzülür, sonra kollarını kanatlanırmış gibi yayar. Kafkas dansında erkekler kartalı temsil ederken kadınlar ise bir kuğu gibi süzüldüğünden asaleti simgeler.
◼ Kafkas dansının önemli noktaları vardır. Bunlardan ilk şüphesiz erkeğin kol hareketleridir, bu hareket kartalın uçuşunu andırmak durumundadır.
◼ Diğeri ise Kafkas dansını, kadın ve erkeğin senkronize bir şekilde icra etmesidir. Dans esnasında erkekler, kadınları sol yanından geriden takip eder. Sağ elleri gökyüzünü, sol elleriyse kadını koruyacak şekilde açık olur.