Arama
Zarafet ve asaletin oyunu: Kafkas dansı
Zarafetin ve asaletin timsali bir oyun var, adı Kafkas dansı. Birlik ve beraberliği simgeleyen bu senkronize raks, başta Kafkasya'da bulunan Türk toplulukları, Çeçenler olmak üzere ülkemizde; Ardahan, Kars, Iğdır şehirlerinde oynanır. Kafkas Oyunları kendi içinde Şeyh Şamil, Kazağı, Şeker Oğlan, Han Kızları, Maral, Terekeme şeklinde türlere ayrılmıştır. Peki, Kafkas dansı ve türleri nasıl ortaya çıktı? İşte, sizler için bu soruların cevabını araştırdık.
◼ Kafkasya dediğimiz yer, çetin dağlar ve zorlu hava koşulları ile nam salmış bir konumda bulunur. Bundan ötürü zaman içinde ortaya çıkan Kafkas dansları; bölgenin yapısını, şartlarını insanlar üzerinden yansıtmıştır.
◼ Kafkas dansını kadınlar sergilediklerinde zarafet, asalet; erkekler sergilediğinde ise cesaretin ve kahramanlığın temsili olarak görülür. Toparlayacak olursak Kafkas dansı, dağlı ruhun bir dışa vurumu olarak tanımlanabilir.
◼ Kafkas danslarının birbirinden ilginç hikayeleri bulunur. Bunlardan ilki, kartal ve kuğu hakkında anlatılan hikayedir. Bir adam kartal şeklinde şeklinde dans eder, dansın hareketi bir kartalın gökyüzündeki hareketlerine benzetilir.
◼ Ardından havada süzülür, sonra kollarını kanatlanırmış gibi yayar. Kafkas dansında erkekler kartalı temsil ederken kadınlar ise bir kuğu gibi süzüldüğünden asaleti simgeler.
◼ Kafkas dansının önemli noktaları vardır. Bunlardan ilk şüphesiz erkeğin kol hareketleridir, bu hareket kartalın uçuşunu andırmak durumundadır.
◼ Diğeri ise Kafkas dansını, kadın ve erkeğin senkronize bir şekilde icra etmesidir. Dans esnasında erkekler, kadınları sol yanından geriden takip eder. Sağ elleri gökyüzünü, sol elleriyse kadını koruyacak şekilde açık olur.
◼ Zaman zaman erkekler ayaklarını yere sert ve ani şekilde vurarak dönüşler yapar. Bu, katıldıkları savaşları simgelemektedir.
◼ Bunun bir başka anlamı ise kadınını koruyacağının ispatı ve aynı zamanda kendilerine olan güvenleridir. Kadınlar ise adeta gökyüzünde süzülen bir kuş misali salınarak hareket eder. Ara da bir yaptıkları alkışlar ise oldukça narin ve kibardır.
◼ Kafkas dansları içinde en yaygın olan şüphesiz Şeyh Şamil'dir. Bu oyun üç erkek ile bir kız oyuncu tarafından icra edilir. Dansın hikayesi ise şöyledir: Şeyh Şamil bir gün namazdayken dua ettiği esnada kendinden geçer.
◼ O sıra Şeyh Şamil'in etrafını Çar orduları kuşatır. Kuşatıldığını fark eden Kafkas Kartalı, o anki vecd haliyle oyuna başlar. Etrafını saran askerler, o anın maneviyatına kapılıp kuşatmayı bırakırlar. Şeyh Şamil ise bu durumdan istifade edip kuşatmadan kurtulur. Böylece bu oyun Şeyh Şamil olarak günümüzde kadar ulaşmıştır.
*Şeyh Şamil oyunun diğer adı Lezginka'dır.