Arama
Geleneği sinemaya aktaran yönetmen: Derviş Zaim
Yönetmen Derviş Zaim, geleneksel sanatları filmlerine yansıtarak kendine özgü bir sinema dili kullanır. Yönetmenlik hayatına 1996 yapımı Tabutta Rövaşata filmi ile başlayan isim, Filler ve Çimen, Cenneti Beklerken, Rüya, Gölgeler ve Suretler gibi birbirinden eşsiz yapımlara imza atar. Fikriyat'a konuşan Zaim, genç sinemacılara tavsiye niteliğinde şu ifadeyi kullanır: "Mümkün olduğu kadar hata yapmaya devam etsinler".
"RÜYA FİLMİ TEKRAR VE VARYASYONU AKTARIR"
🔸 Zaim'in 2016 yapımı filmi Rüya, Osmanlı klasik mimarisinden esinlenerek oluşturulur. Filmde mimarideki ritimden yararlandığını anlatan Zaim, "Mimarideki ritimden kastım tekrar ve varyasyondur. Bu Osmanlı mimarisinin kökeninde yer alır. Rüya filmi de bu tekrar ve varyasyonu günümüze aktarma amacıyla hazırlandı. Tekrar ve varyasyon, bu filmde dört ayrı kadının oynadığı yerde çıktı. Hepsi bu filmin aynı karakterini farklı durumlarda oynadılar" ifadelerini kullanır. Ayrıca yönetmen, Rüya'da mimarinin yanı sıra Yedi Uyuyanlar Menkıbesi'nden de etkilendiğini söyler.
"RÜYA'NIN ÖNCESİNİ ANLATAN RÜYET"
🔸 Rüya filminin öncesinde olup bitenleri anlatan Rüyet isimli bir kitap kaleme alan yönetmen, eserinden şöyle bahseder: "Film ile aynı karakterler söz konusudur. Rüyet, Şeyh Galip'in Hüsn-ü Aşk mesnevisi ile konuşur. Bir mesnevi formu ile çağdaş romanı aşılamaya gayret eder. Aynen sinemada yaptığım gibi bir romancı olarak Şeyh Galip'e bakıyorum ve "bana bugün için ne verebilir?" sorusunu soruyorum. Nasıl bir örüntünün romanı zenginleştirebileceğini, Batı romanından daha farklı nasıl bir eser çıkabileceğini soruyorum. Rüyet, bu manada mesnevi formu ile roman biçimini bir araya getirmeye çalışan bir denemedir."
YÖNETMEN DERVİŞ ZAİM'DEN GENÇLERE TAVSİYELER
🔸 "Sinema yapıyorum çünkü en iyi yapabildiğim şey bu" diyen Zaim, genç sinemacılara tavsiye niteliğinde şu cümleleri kurar:
◾ "Hikayeni kurabiliyorsan ve anlatmaya muktedirsen hayattasın demektir."
◾ "Ütopyalarınızı korumanız gerekir. Her zaman kültürsel ütopyalarınızı dondurmalı ve bir kenara koymalısınız."
◾ "Kitapları filmlere uyarlamayın! Roman akıl ile yürür. Romanın da filmin de bir dere yatağı vardır. Roman, akıl bazlı gider ve o dere yatağından akıl bazlı çıkabilir. Oysa film, öyle değildir. Film, anın üzerine gider, aksiyon ve göstermeye dayalıdır. Davranışlar ile temsil edilebilecek somut çalışmalar ile gider."
DERVİŞ ZAİM İLE RÖPORTAJIMIZ
🔸 Yönetmen Derviş Zaim, program sonrası editörlerimizden Büşra Kılıç'ın sorularını yanıtladı. Türkiye sinemasına dair değerli açıklamalarda bulunan Zaim, genç sinemacılara öğüt niteliğinde ifadeler kullandı.
Kılıç: Geleneği sinemaya yansıtıyorsunuz ve bütün filmlerinizde mimari, gölge, minyatür gibi sanatları aktarıyorsunuz. Sinemada neden geleneği tercih ediyorsunuz?
Zaim: Sinemayı ve hayatı daha da zengin bir şekilde temsil edebilmek, anlatabilmek, düşünsel olarak farklı, taze, sahih bir yapı elde edebilmek için bunu denemeye gayret ediyorum.
Kılıç: Flaşbellek filminizden bahsederken özellikle "hikayenizi anlatabildiğiniz kadar hayattasınız dediniz. Peki, Türkiye sineması hikayesini ne kadar anlatabiliyor ve sizin sinemanız bunun neresinde?
Zaim: Anlatmaya gayret ediyorlar. Son zamanlarda üstelik bu kekelemeden daha fazla çıkma gayreti olduğunu görebiliyoruz. Ama bu yürüyüş çok farklı biçimlerde devam ediyor. Devam etmesi de iyi bir şeydir. İnşallah ileride çok farklı yordamlar ile bu yürüyüş devam edecektir diye ummak isterim. Ben mümkün olduğu kadar geçmiş ile bağı da koruyarak bugünün temperamanını da hissederek filmlerimi dokumaya gayret ediyorum.
Kılıç: Gelecek kuşak sinemacılar için tavsiyeleriniz nelerdir?
Zaim: Mümkün olduğu kadar hata yapmaya devam etsinler. Uzmanlık, her türlü hatayı yapmaktan geçer.
https://www.instagram.com/p/Cx8cUABNQz-/
DERVİŞ ZAİM KİMDİR?
🔸 1964 Kıbrıs doğumlu olan Derviş Zaim, 1988 yılınca Boğaziçi Üniversitesi İktisadi ve İdari İlimler Fakültesi İşletme Bölümü'nü bitirdi. 1993-1994 yılları arasında İngiltere Warwick Üniversitesi, British Cultural Studies'te kültürel çalışmalar dalında mastır yaptı. Daha sonra, çeşitli yayın kuruluşlarında yönetmen yardımcısı ve yönetmen olarak çalıştı. 1991'de "Kamerayı As" adlı deneysel video filmini çekerek film çalışmalarına başladı. 1992 ile 1995 yılları arasında televizyonda yayınlanan bazı programlarda yapımcı ve yönetmen olarak çalıştı. İlk uzun metrajlı filmi "Tabutta Rövaşata"yı 1996 yılında çekti.
🔸 Filmografisi:
◾ Tabutta Rövaşata - 1996
◾ Filler ve Çimen - 2000
◾ Çamur - 2002
◾ Cenneti Beklerken - 2005
◾ Nokta - 2008
◾ Gölgeler ve Suretler - 2011
◾ Devir - 2012
◾ Balık - 2013
◾ Rüya - 2016
◾ Flaşbellek - 2020
◾ Tavuri - 2023