Arama

Gazze olaylarının tarihi arka planı

7 Ekim 2023 tarihinde işgalci İsrail'in Gazze'ye yönelik başlattığı saldırılar daha ilk günden geniş çaplı bir soykırıma dönüştü. İşgalciler bu bir yıllık süreçte ellerine geçen her imkanda masum Filistinlilere saldırdılar. Binlerce Müslüman şehit olurken yüz binlerce insan yer değiştirmek zorunda kaldı. Aslında olaylar ciddi bir tarihi arka plana sahipti. Gazze'deki hadiselerin tarihi arka planını araştırdık.

  • 3
  • 14
I. Dünya Savaşı
I. Dünya Savaşı

Birinci Dünya Savaşı sırasında Filistin ve çevresi Osmanlı idaresindeydi. İngiltere'nin desteklediği yerel güçler Osmanlı hâkimiyetine son verene kadar da bu durum sürmüştü. İngiltere 1918'de bölgeyi işgal etti.

1917'de, İngiltere Dışişleri Bakanı Arthur Balfour, Filistin'de Yahudi halkları için bir vatan kurulması sözü verdi. Vaat, Siyonistlerin önderlerinden Lord Rothschild'e gönderilen mektupta yer alıyordu.

Bu mektup Balfour Deklarasyonu olarak anılıyor. 25 Nisan 1920'de ise alınan Milletler Cemiyeti kararıyla, İngiltere'ye, bölgenin manda idaresi için yetki verildi.

▪ İngiltere mandası altındaki Filistin'e Siyonist proje kapsamında yüz binlerce yahudi göç etti. Bu da doğal olarak Müslümanlarda öfkeye yol açtı.

1922'de İngiltere'nin düzenlediği bir nüfus sayımı, Yahudilerin sayısının, Filistin'deki 750 binlik nüfusun yüzde 11'ine ulaştığını gösteriyordu. Bundan sonraki 15 yılda 300 bin yahudi daha gelecekti. Bu yıllarda çatışmalar da başlamıştı.

▪ Temmuz 1937'de İngiltere'de, Hindistan'dan sorumlu eski devlet bakanı Lord Peel'in başkanlığındaki bir Kraliyet Komisyonu, bu bölgeyi Yahudi ve Arap devletleri arasında ikiye bölmeyi önerdi. Yahudi devleti, İngiliz mandasındaki Filistin'in üçte birini kaplayacaktı ve Celile Denizi ile sahildeki düzlükleri içine alacaktı.

  • 5
  • 14
Manda Dönemi
Manda Dönemi

▪ Filistin'i 1920'den beri idare eden İngiltere, Filistin sorununu çözme sorumluluğunu 1947'de Birleşmiş Milletler'e devretti. Bu bir bakıma manda devir teslim töreniydi. Yahudilere vatan kurma projesi, Müslümanları yok saymak hatta yok etmek üzere adım adım işleme konulmuştu.

▪ BM'nin kurduğu özel komite, bölgeyi Filistin ve Arap devletleri arasında bölmeyi önerdi. Arap Yüksek Komitesi diye anılan Filistinli temsilciler, teklifi reddederken, yahudi temsilciler kabul etti.

Paylaşım planı, Filistin'in yüzde 56,47'sini Yahudi devletine, yüzde 43,53'ünü de Arap devletine bırakıyordu. Kudüs ise uluslararası bir idare altında olacaktı.

▪ 29 Kasım 1947'de BM Genel Kurulu'nda 33 ülkenin oyuyla plan onaylandı. 13 ülke karşı oy vermiş, 10 ülke de çekimser kalmıştı. Filistinlilerin reddettiği plan hiç uygulanmadı. İngiltere, 15 Mayıs 1948'de, Filistin'deki manda idaresine son verme niyetini ilan etti ancak bu tarih öncesinde çarpışmalar başladı.

▪ İngiltere halkı, askerlerinin ölümü nedeniyle Filistin'de İngiliz varlığına karşı çıkmaya başladı. Ayrıca İngilizler, ABD'nin daha fazla Yahudi mültecinin buraya kabul edilmesi için uyguladığı baskıya öfkeliydi. Bu da siyonizme Amerikan desteğinin artışının işaretiydi.

▪ Yahudi milis güçlerinin Arap köylerinde "temizlik" adını verdikleri operasyonları 1948 yılının Aralık ayında başladı. Bu operasyonlar aynı zamanda İsrail terör devletinin ayak sesleriydi.

  • 7
  • 14
İsrail’in İlanı
İsrail’in İlanı

İsrail'in İlanı - 1948

İsrail binlerce yıl sonra hukuksuz şekilde kurulan ilk yahudi devletiydi. Tel Aviv'de 14 Mayıs 1948'de saat 16:00'da ilan edildi. Karar, son İngiltere birliklerinin bölgeyi terk ettiği ertesi gün yürürlüğe girdi. Bu karar sonrasında Filistinliler, 15 Mayıs'ı "El Nekbe" diye anmaya başlayacaktı, yani "Felaket" günü...

Yahudi güçleri, İrgun ve Lehi militanlarının desteğiyle daha fazla ilerleme kaydetti; Yahudi devletine ayrılmış toprakların yanı sıra, Filistinlilere ayrılmış bölgeleri de ele geçirmeye başladı.

▪ Irgun ve Lehi örgütlerinin militanları, 9 Nisan'da Kudüs yakınlarındaki Deir Yasin köyünde çok sayıda Filistinli'yi katletti. Katliam haberi, Filistinliler arasında hızla yayılıp dehşetli bir ruh durumu oluşturdu ve yüz binlercesi Lübnan, Mısır ve Batı Şeria bölgelerine akın etti.

2024 Fikriyat. Tüm hakları saklıdır.
BİZE ULAŞIN