Arama
Suriye'nin kalbinde bir Mossad ajanı: Eli Cohen’in casusluk hikayesi
Tarihte eşine az rastlanan casusluk hikayelerinden biri, Eli Cohen ya da nam-ı diğer Kemal Emin Sabit, İsrail gizli servisi Mossad için çalışan bir casustu. Yeni bir kimliğe bürünerek Suriye rejimine sızan Cohen, stratejik bilgileri ele geçirerek İsrail'e ulaştırdı. 1960'ların başlarında Suriye'de üst düzey görevlerde bulunmuş ve Savunma bakan yardımcılığına kadar yükselmişti. Eli Cohen, neredeyse Suriye'de bakanlığa kadar yükselecekken deşifre oldu. Bu tehlikeli ajanlık oyunu, Cohen'in deşifre olup yakalanması ve idam edilmesiyle son buldu. Orta Doğu'da dengelerin değişmesinde önemli bir rol oynayan Mossad ajanı Eli Cohen'in Suriye'de ve Orta Doğu'daki hikayesini sizler için hazırladık.
➜ Eli Cohen, Suriye hükümeti ve ordusuyla artık iyiden iyiye yakındı ve her sabah saat 08.00'de İsrail'e bilgi ve belgeleri göndermeye başlamıştı. Bu belgeler içinde en dikkat çekici bilgi Cohen'in erken öngörüsüyle, orduda artan bir gerilim ve Baas'ın yükselişi ile alakalıydı. Bu nedenle, Eli Cohen, Baas partisine sürekli cömert bağışlar yaparak parti içinde nüfuz elde etmeye çalışıyordu.
➜ 8 Mart 1963 tarihinde, Suriye ordusu askeri bir darbe yaptı ve yönetimi de Cohen'in öngördüğü gibi Baas Partisi'ne verdi. Eli Cohen'in Arjantin'deyken yakın ilişkiler kurduğu askeri ataşe General Emin el-Hafız önce Savunma Bakanı ardından da parti içinde bir darbeyle devlet başkanlığına kadar çıkmıştı. Eli Cohen de Suriye Savunma Bakan Yardımcısı olmuş ve hemen hemen her toplantıya sorgusuz sualsiz girebilmenin yolunu bulmuştu.
➜ Kemal Emin Sabit, Suriye hükümeti ve çevreleriyle olan güçlü iletişimi ve savunma bakanlığındaki gücünü kullanmaktan hiçbir şekilde geri durmuyordu. Suriyeli yetkililerle olan bağlantıları, elde ettiği bütün gizli bilgileri Mossad'a gün günü raporladı. Özellikle savunma bakanlığındaki görevi nedeniyle Şam'a yerleşmiş ve müstakil konutunda Mossad'la haberleşmek için etkili bir iletişim ağı kurmuştu. Bu iletişim ağından telsizle bilgi aktarımı yapıyordu.
➜ Eli Cohen'in ajanlık faaliyetleri, Suriye'nin yapacağı hamlelerin İsrail tarafından önceden bilinmesine neden oluyor, Suriye'nin yaptığı her operasyonun başarısızlıkla sonuçlanmasına neden oluyordu. Özellikle Golan Tepeleri hakkında İsrail'e gönderdiği gizli bilgi ve belgeler neticesinde İsrail birçok Suriye yerleşkesi ve askerini bertaraf etmişti. Ürdün Nehri yatağının değiştirilmesi için gizli yürütülen çalışmaların yapıldığı alanlar da İsrail tarafından nokta atışı bir şekilde vuruluyordu.
➜ Bir gün, yine her zamanki gibi sabah saatlerinde topladığı istihbarat bilgilerini İsrail'e iletirken, Suriye ordusunda geniş çaplı bir değişim söz konusuydu. Aldıkları her kararı bir gün sonra gazetelerde görmeye ve askeri operasyonlarda sürekli başarısız olmaya neden olan bir istihbarat açığı olup olmadığı konuşuluyordu.
➜ Ülkenin son derece çağın gerisinde kalmış askeri iletişim sistemi, Ocak 1965'te yaşanan büyük bir değişimle titiz bir şekilde güncellendi. Yeni iletişim cihazları, eskimiş teknolojinin yerini alacak şekilde Sovyetler Birliği'nden getirilmişti. Ancak bu devasa güncelleme için, ülke genelindeki iletişim 24 saatliğine durduruldu. O gün, sessizlik hakimdi; bütün ülke adeta nefesini tutmuştu. Ancak sessizlik, nöbetçi telsiz subayının dikkatini çeken tuhaf bir sinyalle bozuldu.
➜ Ordu içindeki bir karargahta fark edilen bu sinyal, şüphe uyandırdı. Casus sinyalin izini sürmeye çalışan istihbarat subayları, sinyal kesilmeden önce yeri tespit etmişti ancak bunu önemsemediler; çünkü sinyal Kemal Emin Sabit'in evinin olduğu yerden geliyordu. Böyle bir bilgiyle ne yapacağını şaşıran istihbarat subayı, durumdan emin olmak adına beklemeye başlamıştı.
➜ Kemal Emin Sabit, bu durumun farkında değildi. Günlük rutini içinde ilerlerken, akşamüstü yine telsizinin başına geçtiğinde, artık gönderdiği sinyalle ifşa olmaktan kurtulamayacak ve ülkenin tamamen sessizliğe gömüldüğü o günün akıbetini değiştirecek bir gerçekle yüzleşecekti.
➜ Ertesi sabah askerlerin evine yaptığı baskın sonucunda Kemal Emin Sabit yani İsrail istihbarat örgütü Mossad ajanı Eli Cohen deşifre olmuştu. Evinde yapılan aramada pek çok gizli belge ve bilginin bulunması tüm hükümet yetkililerini şoka uğratmıştı.
➜ Şam'da bulunduğu süre içerisinde her şeyi gün gün raporlamış ve stratejik yerleri fotoğraflamıştı. Suriye bürokrasisinin kalbine kadar girmiş, Suriye Savunma Bakan Yardımcısı olmuş Kemal Emin Sabit bir Mossad ajanıydı. Bu olay, dünyada çokça ses getirmişti. Eli Cohen uzun süren sorgulama döneminde her şeyi itiraf etmişti. Askeri mahkemede yargılanan Cohen, idama mahkum edilmişti.
➜ İsrail hükümeti, Eli Cohen'i idamdan kurturabilmek için birçok devleti ve tanınmış simayı arabuluculuk için kullanmış ancak başarılı olamamıştı. Mossad Ajanı Eli Cohen 18 Mayıs 1965 yılında canlı yayında idam edildi.
➜ İdamdan 2 yıl sonra gerçekleşen 6 Gün Savaşları'nın İsrail lehine sonuçlanmasında Eli Cohen'in yıllarca sızdırdığı bilgi ve belgelerin payı oldukça fazlaydı. Golan Tepeleri ve pek çok askeri yerleşke hakkında sızdırdığı bilgiler savaş sırasında İsrail tarafından kullanılmıştı.
Editör: Halil İbrahim Kutlu