Yeni bir Zilhicce ayını karşılarken

Hicrî 1446 yılının son ayı olan Zilhicce ayına Çarşamba günü girmiş olacağız. Zilhicce'ye giriş, kameri takvime göre yeni bir yılın habercisi olarak kabul edilir. Zira bu ayın bitiminde başlayacak Muharrem ayı, Hicrî takvime göre yeni bir yılın başlaması anlamına gelmektedir. Ancak Zilhicce ayı, sadece kameri aylardan bir ay olarak görülmemelidir. Zira bu ayın, hem Kur'an-ı Kerim'de değinilen ayetler hem de kendisinden bahsedilen hadis-i şeriflerle, faziletlerle dolu bir ay olduğuna dikkat çekilmektedir.

Zilhicce'nin faziletine dair ayetler ve hadisler

Kur'an-ı Kerim'i, yaptıkları açıklamalarıyla daha iyi ve doğru bir şekilde anlamamıza yardımcı olan müfessir İslam âlimleri, Fecr sûresinin 2. âyetinde geçen "on gece" ifadesiyle, aynı zamanda hac ibadetinin gereklerinin de ifa edildiği ay olan Zilhicce'nin ilk on gecesinin kast edildiğini ifade etmişlerdir.

Diğer yandan, "Kur'ân Tercümanı" olarak bilinen Hz. Abdullah b. Abbas (ra), Hac suresinin 28. ayetinde dikkat çekilen "Bilinen günlerde Allah'ın ismini zikretsinler" emrinde bahis konusu edilen "bilinen günler" ifadesini, "Zilhicce'nin ilk on günü veya teşrik günleri" olarak yorumlamıştır. Zira bilindiği üzere, hac ibadetinin bir kısım menâsiki (yerine getirilmesi gereken görevleri) bu günlerde yapılmaktadır.

Zilhiccenin ilk on gününün faziletine dair, meşhur muhaddisler Buhârî ve Ebû Dâvûd'un eserlerinde aktardıkları şu hadis-i şerif son derece anlamlıdır. Abdullah b. Abbas (ra) tarafından rivayet edilen bu hadis-i şerif şöyledir: "Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurdu: "Allah katında, Zilhicce ayının ilk on gününde yapılan bir amelden daha iyi ve daha sevaplı başka bir amel yoktur." Bunun üzerine şöyle bir soru soruldu: "Allah yolunda cihad etmekten de mi?" Resul-i Ekrem (sav) şu cevabı verdi: "(Evet) Allah yolunda cihad etmekten de… Ancak kendi malı ve canıyla cihada çıkıp da bunlardan hiçbir şeyi geri getirmeyen (şehit düşen) kimse müstesna…"

Bu hadis-i şerifte, bugünlerde yapılacak ibadet ve iyiliklerin, cihad gibi büyük bir ibadetle kıyaslanması ve şehit olduğu için geri dönmeyen kimsenin cihadı hariç, diğer cihad türlerinden daha faziletli olduğunun bildirilmesi, bu günlerin önemini göstermesi bakımından son derece mânidardır.

"Zilhicce ayının dokuzuncu günü olan Kurban Bayramının arefesinde tutulan orucun da çok faziletli olduğu" meâlindeki hadis-i şerifi yanında Resul-i Ekrem (sav) Efendimizin, "Allah katında, Zilhicce'nin ilk on gününde yapılan amellerden daha değerlisi yoktur; o sebeple bugünlerde Allah'ı çokça tesbih edin; tahmîdi, tehlîli ve tekbiri çokça söyleyin" mealindeki diğer bir hadis-i şerifinin gereğini yapmak için Muhaddis el-Buhârî, Abdullah İbn Ömer ve Ebû Hüreyre gibi sahabîlerin, Zilhicce'nin ilk on gününde çarşı pazara çıkıp yüksek sesle tekbirler aldıklarını, onları görenlerin de aynı şekilde tekbirlerle onlara eşlik ettiklerini aktarmaktadır.

Zilhicce'nin ilk gecesini nasıl değerlendirelim / ihya edelim?

Yarın (27 Mayıs 2025 Salı) akşamı gün batımından sonra idrak edeceğimiz zaman dilimi, bizi yeni bir Zilhicce ayının ilk günlerine ulaştıracak gecedir. Dolayısıyla yarın akşam, bizler için Zilhicce'nin ilk gecesidir… Biraz önce yazımızın ilk satırlarında bahsini ettiğimiz Zilhicce ayının son derece faziletli ilk "on günü"nün bu ilk gecesini nasıl değerlendireceğimiz hususunda aşağıdaki bilgileri sizlerle paylaşmak istiyoruz.

Bu sütunda 10 Temmuz 2021 tarihinde (Bkz. Fikriyat, 10.7.2021) konuyu ele aldığımız yazımızın bir bölümünü aynen aktardığımız bilgilere kulak verelim…

"Bu ilk geceyi nasıl ihya etmemiz hususunda her zaman olduğu gibi Hz. Peygamber (sav) Efendimizin hayatına bakmak gerekir. Ancak önce "ihya" kelimesi üzerinde kısaca duralım. "Canlandırmak, uyanık olmak/canlı tutmak/ayakta olmak" gibi manalar taşıyan bu kelime, geceler için düşünüldüğünde geceyi uyuyarak değil, ibadetle geçirmek anlamına gelmektedir.

Hadis-i şeriflerde mübarek geceleri ihyâ etmek anlamında "kıyamda durarak" ifadesiyle, kılınacak nafile namazlara işaret edilmektedir. Yine bir başka hadis-i şerifte, "en faziletli Kur'an okuyuşun, ayakta (kıyam halinde) okunan Kur'an olduğu" ifade edilmektedir. Dolayısıyla hem bu gecenin hem de diğer dokuz gecenin en değerli ibadeti farz ve nafile namazlar, Kur'an kıraati, zikirler ve tesbihat yanında, yine okunacak salât ve selamlardır denilebilir. Hele seher vakti yenilecek sahur yemeğiyle ertesi günü için niyetlenilecek nafile oruç, Zilhicce ayının geceleriyle birlikte, gündüzlerini de ihya ve ibadetle değerlendirmek ve ele geçen fırsatı manevi anlamda değerli bir ganimete dönüştürmek anlamına gelebilir."

Evet, bu tavsiyeler hiç tereddütsüz bugün için de geçerlidir. Dahası içinde bulunduğumuz şu günlerin; hem İslam dünyası ve ülkemiz hem de fert olarak her birimiz adına, 2021 yılı şartlarından çok daha zor günler olduğunu söyleyebiliriz. Gazze'de maruz kaldıkları katliâm ile birlikte açlık ve susuzluğa dûçar olan mazlumların yaşadıkları en ağır soykırım şartları, dünyanın bugüne dek görmediği zulüm ve vahşet ile durmadan devam ediyor. Bugünlerde tutulacak oruçların, belki bir nebze de olsa, açlıktan ölen masum bebeklerin, çaresiz çocukların ve annelerinin çektikleri açlık ve susuzluğun zorluğunun hissedilmesine; kısaca bütün mazlum Gazzelilerin derdiyle dertlenilmesine bir vesile olacağını düşünebiliriz.

Âlim ve Kâdir olan Yüce Mevlâ'dan, Zilhicce ayını hayır, huzur ve sürur vesilesi kılması dileğiyle…

Mehmet Emin Ay

Yasal Uyarı: Yayınlanan köşe yazısı/haberin tüm hakları Turkuvaz Medya Grubu’na aittir. Kaynak gösterilse veya habere aktif link verilse dahi köşe yazısı/haberin tamamı ya da bir bölümü kesinlikle kullanılamaz.
Ayrıntılar için lütfen tıklayın.