Mustafa Özcan
24.07.2025
Mustafa Özcan
Dürzi şahsiyetler pusula arayışında
Tüm Yazıları

Dürzi şahsiyetler pusula arayışında

Değişen kişilik ve tavırlarıyla Dürzi şahsiyetler herkesi şaşırtıyor. Çabuk yön ve taraf değiştiriyorlar. En samimileri karşısına bile neredeyse sıdkım sıyrılacak durumda. Azınlık refleksi gösteren bazı Dürzi ileri gelenleri veya kanaat önderleri gayet kaypak. Kimileri ise vahşet timsali. Sanki vahşet için dünyaya gelmişler. Bir iki yıldır Dürziler arasında keşfettiğim şahsiyetlerden birisi Mahir Şerafeddin idi. ABD'de yaşıyor ve buradan bölgesine ulaştırılmak üzere kimi hayır faaliyetleri yürütüyordu. Daha doğrusu Sünnilerden yardım topluyor bunları Dürzilere dağıtıyordu. Tarafsız ve yapıcı konuşmaları beni ikna ediyor ve sevindiriyordu. Sonra çokları gibi aldandığımı anladım. Zira durduğu yerde durmuyordu. Son iki yıl içinde Dürzilerin bir kısmı Esat rejimine cephe almıştı. Mahir Şerafeddin ve Hikmet Hecri de bunlar arasında idi. ABD'de oturan Mahir Şerafeddin ise adeta kitabın ortasından konuşuyordu. Sonra 180 derece tavır değiştirerek hain ve katil Hikmet Hecri'nin safına geçti ve onun sözcüsü oldu.

Şam rejimi devrilmeden önce Sünni devrimciler ile Süveyda sakinlerinin ilişkileri gayet iyi idi. Lakin devrimden sonra Hikmet Hecri kazan kaldırdı ve ayrılıkçılık akımının önüne geçti. Sonunda iş Süveyda'da göndere İsrail bayrağı dikmeye kadar vardı. Büyük çoğunluğu Süveyda'da yaşayan Dürzilerin, Golan Tepeleri ve Lübnan'da yaşayan diğer kollarıyla birlikte sadakatleri med-cezir hali yaşıyor. İsrail ordusunda İsrail subayı, Esat ordusunda ise Esat subayı oluyorlardı. Bu tezat milli sadakatlerine zarar vermiyordu! Bu iki ülkenin sözde düşman olması Dürzilerin çok yönlü sadakatlerine zarar vermiyordu!

Lübnanlı Dürzilerden Wiam Vehhab da İran eksenini temsil ederken, Hizbullah ile İsrail vuruşmaları sırasında yavaştan bir şekilde çark etti ve İran eksenini eleştirmeye başladı. Saf değiştirdi. Güya amansız Türkiye düşmanlarından ve sözde İsrail muhaliflerinden birisiydi. Sürekli çiğ laflar ediyor oraya buraya sataşıyordu. Sahibinin sesi makamında gücün peşinden gidiyordu. Arap Birlik Partisi üyesidir. George Orwell'ın ifadesiyle onların 'Arap' ifadesini İsrail diye okumak lazımdır!

Dostoyevski'nin dediği gibi olgunlaşmak hiçbir şeye şaşırmamaktır. İnsan pişe pişe şaşırmayı da unutuyor.

Ortak özellikleri kaypak ve vahşi olmalarıdır. Süveyda bölgesindeki son çekişmeler Dürzilerin ne kadar vahşi olduklarını veya vahşetin çocukları olduklarını bir kez daha gösterdi. Elbette Kemal Canbulat, Velit Canbulat ve Şekip Arslan gibi nadir de olsa kimi Düzgün Dürzi asıllı şahsiyetlere rastlamak mümkün. Onların ender sadakati keskinliğimizi törpülüyor ve keskin ifadeler kullanmamızı engelliyor.

Suriye'de azınlık rejimi ile Suriyeliler arasında çekişme sırasında vahşetini sergileyenlerden birisi aynı toplumdan İsam Zehreddin idi. Süheyl Hasen ile birlikte vahşette sınır tanımıyorlardı. Adeta korku filmlerinden fırlamış ve yansımış karelere benziyorlardı. İnsanlıktan çıkmış ve canavarlaşmışlardı. Bir karede İsam Zehreddin öldürdüğü bir muhalif ile görüntü vermişti. Adeta çarmıha germiş, cesedini parçalara ayırmış ve lime lime etmişti. Kol bacak ve gövdeyi kasap maharetiyle birbirinden ayırmıştı. Lakin ölümü rejimin elinden oldu. Boyunu aşan laflar etti. Rejimin kimi göstermelik uzlaşmacı adımlarını taviz olarak nitelendirdi ve rejime kafa tuttu. Sürgünlerin geri dönmesine karşı çıkıyordu. Bunun bedelini hayatıyla ödedi. Bombalı bir karnavalla öbür dünyayı boyladı. Yardımcısı Hadi Ebu Asi ya da Ebu Basil da Süveyda çatışmaları sırasında aşiret silahlarından çıkan kurşunlarla öldü. Bu da varan iki! Su testisi su yolunda kırılır. Keskin sirke küpüne zarar misali. İsam Zehreddin gibi Luna Şibl de rejimin karanlık koridorlarında ortadan kayboldu. Çizmeyi aşmanın bedelini hayatıyla ödemiştir. Kısaca Şekip Arslan gibi bazı Dürzilerin sonsuz sadakat ve biatları karşısında diğerlerinin sadakatleri kaygan. Şekip Arslan sadakatini İslam'dan alıyordu.

Sadakat değiştiren veya rejimi sorgulayan isimler arasında olan İsam Zehreddin'e ilaveten Esat'ın Dürzi kesimden basın danışmanı olan Luna Şibl de muamma bir şekilde ortadan kaldırıldı. Nuseyri klandan Buseyne Şaban ayarında Esat'a yakın kadınlardandı. Bunlardan bazıları Esat'ın kadın haremini teşkil ediyorlardı. Bu yüzden saray entrika yuvasına dönmüştü. Haremde entrika çeviriyor ve birbirlerinin başını yiyorlardı. Güç ortamı zehirlemiş ve çalışanlarını birbirlerine düşürmüştü. Bunların ilk ataları el Hakeim Biemrillah da garip bir şekilde ortadan kaybolmuştur.

Bununla birlikte Dürzi toplumumun meziyetlerinden birisi Arapçayı iyi kullanmalarıdır. Tabii Kur'an-ı Kerim'i yanlış okuyan Hikmet Hecri'yi kastetmiyoruz. Şekip Arslan emir el beyan lakabıyla anılmıştır. Ahmet Kabaklı gibiler şeyhü'l-muharririn veya Necip Fazıl'ın şeyhü's şuera olarak anılması gibi. Yine Faysal Kasım Arapçayı akıcı ve düzgün bir biçimde kullanmaktadır. Bununla birlikte son olaylarla birlikte akordu bozulmuş ve nerede duracağını kestiremez hale gelmiştir.

Yine Mahir Şerafeddin de konuşurken Arapçanın hakkını vermektedir. Şekip Arslan'ın hilafına diğerlerinin sadakatleri dikiş tutmuyor. Milis komutanlarından Sultan Belus şimdilik dik duruyor. Öbürleri kalpazan.

Azınlıkları temsilen Kılıç Ali'nin oğlu Altemur Kılıç bir defasında 'biz her ülkenin veya her milletin milliyetçisiyiz' demiştir. Kısaca milliyetçilikte her ülkede öne geçtiklerini söylemiştir. Nitekim geçmiş dönemde Suriye'de muhaberat aksamında Çerkezlerin etkili oldukları biliniyor. Keza Ürdün kraliyetini himaye edenler arasında Çeçenler ve Çerkezler gibi Kafkas kavimleri bulunuyor. Bu da bizi Memlüklü modeline götürmektedir. Burada kimseyi hedef almadan vakıayı tahlil etmeye çalışıyoruz. Tarihi hakikatleri ortaya çıkarmaktan maada bir kastımız yoktur.

Mustafa Özcan

Yasal Uyarı: Yayınlanan köşe yazısı/haberin tüm hakları Turkuvaz Medya Grubu’na aittir. Kaynak gösterilse veya habere aktif link verilse dahi köşe yazısı/haberin tamamı ya da bir bölümü kesinlikle kullanılamaz.
Ayrıntılar için lütfen tıklayın.

YAZAR ARŞİVİ

Mustafa Özcan

Mustafa Özcan Diğer Yazıları